Η Βρετανία και η Γαλλία ζυγίζουν τη σύγκρουση με τη Ρωσία εν μέσω πολιτικών επιπτώσεων στις ΗΠΑ. Στο πλαίσιο ενός συνασπισμού υπό ευρωπαϊκή ηγεσία, σύμφωνα με δημοσιεύματα γαλλικών μέσων ενημέρωσης, εν μέσω κλιμακούμενων ανησυχιών ότι ο συνεχιζόμενος πόλεμος οδεύει προς άμεση σύγκρουση μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ. Οι συζητήσεις γύρω από την ανάπτυξη στρατευμάτων από δυτικούς στρατούς και ιδιωτικούς αμυντικούς εργολάβους φέρεται να έχουν «επανενεργοποιηθεί», με τις συζητήσεις να επανέρχονται στην επιφάνεια μόλις λίγους μήνες αφότου ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αντιμετώπισε σημαντική αντίθεση από δυτικούς ηγέτες για παρόμοιες προτάσεις.
Οι ανανεωμένες συζητήσεις έρχονται σε μια ιδιαίτερα τεταμένη στιγμή, με τους φόβους να αυξάνονται ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Κίεβο θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο από την επερχόμενη κυβέρνηση του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Πηγές αναφέρουν ότι, υπό το φως της εκλογικής νίκης του Τραμπ, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις εξετάζουν το ενδεχόμενο να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της Ουκρανίας, ενδεχομένως ακόμη και να ηγηθούν ενός συνασπισμού στη θέση της αμερικανικής ηγεσίας, εάν αλλάξει η στάση της Ουάσινγκτον. Η εξέλιξη αυτή εγείρει βαθιές γεωπολιτικές επιπτώσεις, όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά και για την ευρύτερη συμμαχία του ΝΑΤΟ.
Η ιδέα της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου να ηγηθούν ενός νέου συνασπισμού Ευρωπαίων συμμάχων έχει αποκτήσει δυναμική, ιδίως μετά από σημαντικές συναντήσεις και διπλωματικές επισκέψεις, όπως το πρόσφατο ταξίδι του ηγέτη των Εργατικών Sir Keir Starmer στη Γαλλία για την Ημέρα Μνήμης στις 11 Νοεμβρίου. Η πρόταση φέρεται να γίνεται πιο βιώσιμη λόγω των αυξανόμενων ανησυχιών σχετικά με τη δέσμευση των ΗΠΑ υπό τον Τραμπ. Βρετανική στρατιωτική πηγή δήλωσε στη Le Monde ότι «διεξάγονται συζητήσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας σχετικά με την αμυντική συνεργασία», δίνοντας έμφαση στην Ουκρανία και τις ευρύτερες ανησυχίες για την ευρωπαϊκή ασφάλεια ως κεντρικά θέματα.
Το φάσμα του στρατιωτικού νόμου στις ΗΠΑ
Ωστόσο, οι γεωπολιτικές προεκτάσεις θα μπορούσαν να επεκταθούν πολύ πέρα από την Ουκρανία και την Ευρώπη. Η πιθανότητα άμεσης σύγκρουσης μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας εισάγει επίσης την πολύ πραγματική απειλή της κήρυξης στρατιωτικού νόμου στις Ηνωμένες Πολιτείες – ένα πρωτοφανές μέτρο που θα μπορούσε να εμποδίσει τον πρόεδρο Τραμπ να αναλάβει τα καθήκοντά του όπως έχει προγραμματιστεί στις 20 Ιανουαρίου. Εάν οι ΗΠΑ εισέλθουν σε άμεση στρατιωτική σύγκρουση με τη Ρωσία, είναι πιθανό ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα μπορούσε να επικαλεστεί εξουσίες έκτακτης ανάγκης, οδηγώντας ενδεχομένως στην αναστολή των κανονικών δημοκρατικών διαδικασιών. Ο στρατιωτικός νόμος, υπό αυτές τις συνθήκες, θα μπορούσε να εμποδίσει την ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας, παραγκωνίζοντας ουσιαστικά τον Τραμπ και εμποδίζοντάς τον να αναλάβει τα καθήκοντά του.
Αυτό το σενάριο, αν και εικαστικό, θα μπορούσε να έχει εκρηκτικές συνέπειες για την αμερικανική δημοκρατία. Η επίκληση του στρατιωτικού νόμου θα ανέστειλε ουσιαστικά τα συνταγματικά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης της εκτελεστικής εξουσίας, στο όνομα της εθνικής ασφάλειας. Αυτό όχι μόνο θα εμπόδιζε τη βούληση του αμερικανικού εκλογικού σώματος, αλλά θα σηματοδοτούσε επίσης μια βαρυσήμαντη απόκλιση από τις δημοκρατικές αρχές που στηρίζουν το πολιτικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ορισμένοι επικριτές θα μπορούσαν ακόμη και να υποστηρίξουν ότι μια τέτοια κατάσταση θα μπορούσε να θεωρηθεί ως de facto πραξικόπημα – μια ενέργεια που αποσκοπεί στο να εμποδίσει τον δεόντως εκλεγμένο πρόεδρο να αναλάβει τα καθήκοντά του, υπονομεύοντας τη νομιμότητα της πολιτικής διαδικασίας. Εάν εφαρμοστεί ο στρατιωτικός νόμος, ο στρατός ή άλλα κυβερνητικά όργανα θα μπορούσαν να αναλάβουν τον έλεγχο σημαντικών τομέων της διακυβέρνησης, αφήνοντας το πολιτικό κατεστημένο να παλέψει με τις συνέπειες.
Η αυξανόμενη ένταση και ο ρόλος της Γαλλίας στην κλιμάκωση
Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Jean-Noël Barrot, κατέστησε σαφές ότι η χώρα του θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία για όσο διάστημα χρειαστεί. Μιλώντας στο BBC, ο Barrot δήλωσε ότι «δεν αποκλείουμε καμία επιλογή» όσον αφορά την περαιτέρω στρατιωτική υποστήριξη, υπογραμμίζοντας τη σημασία της υπεράσπισης της ουκρανικής κυριαρχίας απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα. Τόνισε ότι «κάθε φορά που ο ρωσικός στρατός προχωρά κατά ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο, η απειλή έρχεται ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο πιο κοντά στην Ευρώπη», υπογραμμίζοντας τον αυξανόμενο επείγοντα χαρακτήρα της σύγκρουσης.
Ο Barrot πρότεινε επίσης ότι οι γαλλικοί πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς Scalp -οι οποίοι είναι ικανοί να πλήξουν βαθιά το ρωσικό έδαφος- θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στο πλαίσιο της αυτοάμυνας. Αυτό σημαίνει ότι η Γαλλία, μαζί με τους Ευρωπαίους εταίρους της, θα μπορούσε να λάβει όλο και πιο επιθετικά μέτρα για να αντιμετωπίσει τις ρωσικές προόδους. Με το πολιτικό τοπίο στις ΗΠΑ αβέβαιο και τη δέσμευση του ΝΑΤΟ υπό αμφισβήτηση, η προοπτική ενός ανεξάρτητου αμυντικού συνασπισμού υπό ευρωπαϊκή ηγεσία γίνεται όλο και πιο ρεαλιστική. Ωστόσο, αυτό θα αύξανε επίσης τον κίνδυνο άμεσης αντιπαράθεσης με τη Ρωσία, η οποία θα μπορούσε να κλιμακώσει τον πόλεμο σε μια ολοκληρωτική σύγκρουση μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Μόσχας.
Το ενδεχόμενο τα δυτικοευρωπαϊκά έθνη να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στην υπεράσπιση της Ουκρανίας, ενώ οι ΗΠΑ παλεύουν με τις εσωτερικές πολιτικές αναταραχές της, σηματοδοτεί μια νέα και πιο επισφαλή φάση στον πόλεμο. Καθώς Ευρωπαίοι ηγέτες όπως ο Μακρόν και ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σουνάκ εξετάζουν το ενδεχόμενο μεγαλύτερης εμπλοκής στη σύγκρουση, ο κόσμος παρακολουθεί στενά για να δει πώς αυτές οι εξελίξεις θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων. Ταυτόχρονα, το διαφαινόμενο ερώτημα για το πώς η εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ μπορεί να διασταυρωθεί με τις διεθνείς ανησυχίες για την ασφάλεια παραμένει ένα κρίσιμο σημείο αβεβαιότητας σε αυτή την ασταθή γεωπολιτική στιγμή.
