Από την επόμενη Τετάρτη, χιλιάδες Αυστραλοί κάτω των 16 ετών θα αποκλειστούν από τους λογαριασμούς τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε δέκα μεγάλες πλατφόρμες, καθώς τίθεται σε ισχύ η νέα κυβερνητική απαγόρευση χρήσης κοινωνικών δικτύων από εφήβους.
Αλλά τι σκέφτονται οι ίδιοι οι νέοι γι’ αυτό;
Μια ομάδα 14 ερευνητών από όλη την Αυστραλία μίλησε με 86 νέους ηλικίας 12 έως 15 ετών, για να ακούσει τις απόψεις, τις εμπειρίες και τις ανησυχίες τους σχετικά με την απόφαση — και για το τι πιστεύουν ότι θα μπορούσε να κάνει τα κοινωνικά δίκτυα πιο ασφαλή και πιο θετικά για αυτούς.
Οι «χαμένες φωνές» στη δημόσια συζήτηση
Η νομοθεσία, που εισήχθη πριν από έναν χρόνο, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και δημόσιο διάλογο. Ωστόσο, μέσα στον πολιτικό και μιντιακό θόρυβο, λείπει μία βασική οπτική — αυτή των ίδιων των νέων.
Αυτή η απουσία έχει σημασία. Τα δεδομένα δείχνουν ότι η αποτελεσματική πολιτική για τους νέους πρέπει να τους εμπλέκει άμεσα, ειδικά όταν αφορά τα δικαιώματά τους και την ψηφιακή τους ζωή. Πολύ συχνά, η δημόσια συζήτηση μετατρέπεται σε «ηθικό πανικό», παρουσιάζοντας τους νέους ως παθητικά θύματα και όχι ως ενεργούς συμμετέχοντες στον διαδικτυακό κόσμο.
«Οι γονείς μου δεν το καταλαβαίνουν πραγματικά»
Η έρευνα έδειξε ότι οι νέοι χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα με διαφορετικούς τρόπους — από το να συνδέονται σπάνια έως το να είναι καθημερινοί χρήστες. Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι αισθάνονται ότι η απαγόρευση θεωρεί πως όλοι έχουν την ίδια διαδικτυακή εμπειρία.
Πολλοί είπαν επίσης ότι οι ενήλικες δεν κατανοούν την θετική πλευρά των κοινωνικών δικτύων.
«Νομίζω πως οι γονείς μου δεν το καταλαβαίνουν πραγματικά — βλέπουν μόνο την κακή πλευρά, όχι τη θετική», είπε ένα αγόρι 13 ετών.
Άλλοι τόνισαν ότι οι πλατφόρμες μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία μάθησης και δημιουργικότητας.
«Ακόμη και για κάτι απλό, πώς να κάνω κάτι ή να φτιάξω κάτι, στρέφομαι στα κοινωνικά δίκτυα», εξήγησε ένα κορίτσι 15 ετών.
Για κάποιους, όμως, το θέμα είναι και η αίσθηση του ανήκειν.
«Η δυνατότητα να βρεις νέα ενδιαφέροντα και κοινότητα με ανθρώπους. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για μένα. Δεν έχω πολλούς φίλους που να είναι queer ή νευροδιαφορετικοί – μερικοί από τους αγαπημένους μου δημιουργούς είναι queer», είπε ένα κορίτσι 12 ετών.
Οι νέοι περιέγραψαν τη διαδικτυακή τους ζωή ως πολύπλοκη και πολυδιάστατη, λέγοντας ότι η απαγόρευση μοιάζει με «χοντροκομμένο εργαλείο» που αγνοεί αυτή τη διαφορετικότητα.
«Το να απαγορεύουν εντελώς τα κοινωνικά δίκτυα κάνει τα πράγματα πιο δύσκολα, αντί να ψάξουν πραγματικά λύση στο πρόβλημα […] είναι σαν να διαλέγουν τον εύκολο δρόμο», είπε ένα αγόρι 12 ετών.
Έκκληση για πιο έξυπνους κανόνες και ουσιαστική εκπαίδευση
Αν και οι περισσότεροι νέοι αναγνωρίζουν τους κινδύνους των κοινωνικών δικτύων, απορρίπτουν τις γενικευμένες απαγορεύσεις ως καθολική λύση. Πολλοί θεωρούν ότι το πρόβλημα βρίσκεται στις ίδιες τις πλατφόρμες που δεν εφαρμόζουν σωστά τους κανόνες — όχι στους χρήστες.
«Πιστεύω ότι αντί να υπάρχει μια “παιδική” και μια “ενήλικη” έκδοση, θα έπρεπε απλώς να γίνει αυστηρότερος έλεγχος του περιεχομένου — πιο σφιχτοί περιορισμοί και ισχυρότερη εφαρμογή των κανόνων», είπε ένα αγόρι 14 ετών.
Άλλοι υπογράμμισαν την ανάγκη για κανόνες ανάλογους με την ηλικία και καλύτερη εποπτεία.
«Να κάνουν τις πλατφόρμες πιο ασφαλείς, γιατί αυτοί είναι που μπορούν να έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή», είπε ένα αγόρι 13 ετών.
Πολλοί επίσης ζήτησαν ουσιαστική ψηφιακή εκπαίδευση, που να βοηθά τους νέους να χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα με σύνεση, αντί να τα απαγορεύει.
«Θα προτιμούσα η κυβέρνηση να εφαρμόσει περισσότερα προγράμματα ψηφιακού γραμματισμού, αντί να απαγορεύει εντελώς τα κοινωνικά δίκτυα, γιατί έτσι τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα μακροπρόθεσμα», είπε ένα αγόρι 15 ετών.
Καθώς ο νέος νόμος τίθεται σε ισχύ, οι πλατφόρμες αναμένεται να αρχίσουν να περιορίζουν την πρόσβαση για τους ανήλικους κάτω των 16 ετών τις επόμενες ημέρες. Για πολλούς νέους, η ελπίδα είναι ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα αρχίσουν να ακούν — όχι απλώς να νομοθετούν — και να σχεδιάζουν ένα ψηφιακό μέλλον που θα αναγνωρίζει τις φωνές τους, αντί να τις φιμώνει.
