Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πάντα ικανός να προσφέρει μια έτοιμη ατάκα, βιάστηκε να υποστηρίξει ότι «νίκησε η δημοκρατία» στις δημοτικές εκλογές στην Τουρκία, προσπαθώντας να αποφύγει την επισήμανση ότι τα εκλογικά αποτελέσματα δεν ήταν ευνοϊκά για το κυβερνών AKP.
Ωστόσο, τα μηνύματα που προέκυψαν από τις εκλογές ήταν ξεκάθαρα και δείχνουν ότι η τουρκική κοινωνία αρχίζει να αντιμετωπίζει την εποχή μετά από τον Ερντογάν. Ο πολιτικός αυτός, του οποίου η επίδραση στη σύγχρονη Τουρκία συγκρίνεται μόνο με αυτήν του Κεμάλ Ατατούρκ, φαίνεται ότι δεν θα βρίσκεται πλέον στο προσκήνιο.
Αν και οι φετινές εκλογές φαίνεται να μην ήταν τόσο κρίσιμες, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τη σημασία τους. Παρότι ο Ερντογάν είχε κερδίσει άνετα τις προηγούμενες προεδρικές εκλογές και κατέχει μια άνετη κυβερνητική πλειοψηφία, οι εκλογές αυτές αποτελούν ένα ξεκάθαρο μήνυμα για το μέλλον της χώρας.
Παρά τη δυναμική αυτή, δεν πρέπει να ξεχνάμε τη στάση του Ερντογάν. Παρά το γεγονός ότι έχει δηλώσει ότι δεν θα ξαναδιεκδικήσει την προεδρία, υπάρχουν ενδείξεις ότι εξετάζει το ενδεχόμενο νέας θητείας, αν και αυτό θα απαιτούσε διαφορετικές συνθήκες.
Πέραν αυτού, φαίνεται ότι υπάρχουν και άλλες προκλήσεις. Παρότι ο Ερντογάν μπορεί να διαχειρίζεται αποτελεσματικά την εικόνα μιας ισχυρής Τουρκίας ως περιφερειακή δύναμη με διεθνή παρουσία, η οικονομική κατάσταση εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία με την αύξηση του πληθωρισμού τον Μάρτιο να τροφοδοτεί την δυσαρέσκεια.
Η επόμενη μέρα ως επίδικο
Στο πλαίσιο αυτό, η πραγματική σημασία των εκλογών κατέστη η επόμενη μέρα, ήτοι ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνονται οι συσχετισμοί και οι προοπτικές για το μέλλον. Και σε αυτό το σημείο, τα μηνύματα που προκύπτουν είναι σαφή.
Η αντιπολίτευση αναδεικνύεται ξεκάθαρα ως κυρίαρχη δύναμη σε αυτές τις εκλογές, τόσο με την ηγετική θέση που καταλαμβάνει συνολικά το CHP όσο και με τα αποτελέσματα πιθανών εκλογικών συμμαχιών.
Η επανεκλογή του Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη, ακόμη και με την ύπαρξη υποψηφίου από το φιλοκουρδικό κόμμα, συνιστά ένδειξη ότι η αντιπολίτευση έχει πλέον μια φιγούρα που μπορεί να ανταγωνιστεί σοβαρά για την προεδρία, επιβεβαιώνοντας τις προηγούμενες προτάσεις μέσα στην αντιπολίτευση.
Η απώλεια ακόμη και παραδοσιακών ισχυρών οχυρών του AKP, όπως η Προύσα, υποδεικνύει ότι υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια και ότι η πολιτική κυριαρχία της «πολιτικής Ισλαμικής» πλευράς που εκπροσωπεί ο Ερντογάν δεν είναι τόσο αυτονόητη όσο παλιότερα, καθώς αντιμετωπίζει μια νέα εποχή.
Το φιλοκουρδικό κόμμα DEM (πρώην HDP), παρά τις εκτεταμένες διώξεις, συνεχίζει να διατηρεί επιρροή σε περιοχές με έντονη κουρδική παρουσία, αποτελώντας παράγοντα που επηρεάζει τις εξελίξεις.
Η εμφάνιση και η σχετικά ικανοποιητική εκλογική απόδοση του κόμματος της Νέας Ευημερίας, υπό την ηγεσία του Φατίχ Ερμπακάν, γιου του Νετσμετίν Ερμπακάν, δείχνει ότι στον ορίζοντα της μετα-Erdoğan εποχής εμφανίζονται νέοι παράγοντες που διεκδικούν τον ευρύτερο χώρο της «πολιτικής Ισλαμικής» πλευράς και παράλληλα αλλάζουν τον χάρτη διαμόρφωσης δυνάμεων, καθώς ακριβώς αυτές οι απώλειες συνέβαλαν στην αθροιστική πρωτιά του CHP σε αυτές τις εκλογές.
Προοπτικές
Η κυριαρχία του Ερντογάν, τόσο πολιτικά όσο και θεσμικά, παραμένει αμφισβητήσιμη αυτήν τη στιγμή. Ωστόσο, είναι προφανές ότι ο χρόνος για μια νέα εποχή έχει αρχίσει να μετράει αντίστροφα, με το περίγραμμα της νέας πολιτικής σκηνής να παραμένει ακόμη ασαφές καθώς διαμορφώνεται από εσωτερικές δυνάμεις και γεωπολιτικές εξελίξεις.
Αν λάβουμε υπόψη ότι ο Ερντογάν κυριαρχεί στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας για περισσότερα από είκοσι χρόνια και διοικεί όχι μόνο ένα κόμμα αλλά ολόκληρο ένα σύστημα εξουσίας, καταλαβαίνουμε ότι η μετάβαση σε μια εποχή όπου ούτε ο ίδιος ο Ερντογάν ούτε το AKP (σε συνεργασία με τους εθνικιστές) θα έχουν τον πρώτο λόγο, δεν θα είναι εύκολη. Ούτε δεδομένη, αν λάβουμε υπόψη ότι ο Ερντογάν παραμένει ένας πολιτικός τακτικιστής που θα επιδιώξει να διατηρήσει το σύστημα που ο ίδιος δημιούργησε στο τιμόνι της εξουσίας.
