Οι άσχημες καιρικές συνθήκες της περασμένης Κυριακής 8/9/2019, το τσουχτερό κρύο και η βροχή δεν παρεμπόδισαν τους 200 και πλέον ομογενείς (με σημαντική την παρουσία της νεολαίας), να παρευρεθούν στα αποκαλυπτήρια του Μνημείου του στρατηγού George Devine Treloar στη γενέτειρά του Balllarat, που φιλοξενείται στους κήπους του Sturt Street.
Ο George Treloar (γιος του πρώτου Φαρμακοποιού στο Ballarat) είχε υπηρετήσει τη δεκαετία του 1920 ως Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας στη Θράκη και τη Μακεδονία. Κατά τη διάρκεια της θητείας του βοήθησε πάνω από 100.000 χριστιανούς πρόσφυγες που είχαν εκδιωχθεί από τα σπίτια τους κατά τη Μικρασιατική καταστροφή. O στρατηγός Treloar, μαζί με τον Αγγλο συνεργάτη του, τον Συνταγματάρχη Πρόκτορ (Proctor), ίδρυσαν 13 χωριά για τους πρόσφυγες σε Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη. Ενα από αυτά, πλησίον της Κομοτινής, μέχρι σήμερα, τιμά τον George Treloar φέροντας το όνομά του Θρυλόριο της Ροδόπης, από την εξελληνισμένη απόδοση του επιθέτου του Τριλόρ-Θριλόρ- Θρυλόριο στα Ελληνικά.
Μεταξύ των καλεσμένων ήταν και ο 82χρονος σήμερα γιος του, David Treloar από το Περθ, ο οποίος ύστερα από μια λαμπρή ακαδημαϊκή πορεία στους χώρους της Οικονομικής και Γεωπονικής επιστήμης, ασχολείται σήμερα με την καταγραφή του ιστορικού αρχείου του πατέρα του, και ο οποίος για το σκοπό αυτό έχει αφιερώσει όλο το χώρο της αυλής του μετρατρέποντάς τον σε Ακρόπολη. Καλεσμένη επίσης ήταν και η ανιψιά του, η κα Eleonor Lacey, από την Καμπέρα. Η έναρξη της εκδήλωσης έγινε με την ομιλία της Δημάρχου του Ballarat κας Samantha McIntosh. Στη συνέχεια μίλησε η βουλευτής της περιοχής κα Kathryn King, και ακολούθησαν οι ομιλίες της κας Λίτσας Αθανασιάδη, του γιου του στρατηγού David Treloar και της γλύπτριας που φιλοτέχνησε το άγαλμα κας Liz Johnson. Την εκδήλωση τίμησαν επίσης με την παρουσία τους ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Μελβούρνη κ. Δημήτρης Μιχαλόπουλος, ο κ. Γιάννης Πανταζόπουλος, ο κ. Lee Tαρλάμης, και άλλοι. H εκδήλωση έκλεισε με το χορευτικό συγκρότημα της Ποντιακής Εστίας που εκτέλεσε τον Πυρρίχιο χορό, υπό την υπόκρουση της γκάιντας που έπαιζε με υπερηφάνεια η Δέσποινα Λεβογιάννη. Μετά την ολοκλήρωση των αποκαλυπτηρίων, όλοι μετέβησαν στην αίθουσα του Community Hall, όπου μίλησαν η Δήμαρχος κα S. McIntosh, ο κ. Δ. Μιχαλόπουλος ο γνωστός ιστορικός κ. J. Claven, ο γνωστός δικηγόρος και ποιητής κ. Κ. Καλυμνιός, η κα Λ. Αθανασιάδη και ο κ. L. Ταρλάμης. Την εκδήλωση των αποκαλυπτηρίων επιμελήθηκαν η κα Λίτσα Αθανασιάδη και η Δήμαρχος του Ballarat Samantha McIntosh. Χρέη τελετάρχη τέλεσε η κα Χριστίνα Δεσποτέρη.
Για την εκδήλωση μίλησε, φανερά συγκινημένη, η κα Λίτσα Αθανασιάδη στην εκπομπή του 3ΧΥ και το Πρωινό Μαγκαζίνο. «Το κυριότερο είναι ότι, αφ’ ενός τελείωσε αυτή η ιστορία, και αφ’ ετέρου εμείς ανοίγουμε καινούργια σελίδα, η οποία θα φέρει πιο κοντά τους Αυστραλούς μέσα από τα όμορφα έργα που εμείς θα δημιουργήσουμε. Και κάτι παραπάνω: να δώσουμε κάτι στη νεολαία μας που και αυτή είναι υπερήφανη για την καταγωγή της» μας είπε και συνέχισε: «Είναι πολύ ευχάριστο να βλέπουμε τόσα άτομα που ήρθαν για να υποστηρίξουν αυτό το έργο. Αναφέρατε στην αρχή ότι συγκινήθηκα. Δεν είναι μόνο η συγκίνηση αλλά είναι κάτι μεγαλύτερο από αυτό. Για όλους εμάς που είμασταν εκεί, χορηγοί, αδελφότητες, ο γιος του George Treloar, David, η ανιψιά του Eleonor, η νεολαία μας, τα αγόρια της οποίας παρόλη τη βροχή και τη λάσπη που επικρατούσε, εκτέλεσαν ζωντανά τον Πυρρίχιο χορό, διότι ήθελαν να τιμήσουν αυτόν τον άνθρωπο, γεγονός που συγκίνησε όλους τους παρευρεθέντες.
Αυτό που συγκίνησε όλους ήταν ότι στο Δημαρχείο του Ballarat κυμάτιζαν ένα τριήμερο οι ελληνικές σημαίες. Επίσης, στο Community Hall μας επιφύλαξαν μια δεύτερη έκπληξη, καθώς τα εδέσματα ήταν ελληνικότατα. Με αυτό τον τρόπο ήθελαν να μας δείξουν ότι ναι, ήταν δικό τους παιδί, ναι γεννήθηκε στο Ballarat, αλλά η ιστορία βγήκε στην επιφάνεια από εμάς τους Ελληνες.
Σε ερώτηση τί συμβολίζει το κοριτσάκι που βρίσκεται δίπλα στον George Treloar, η κα Αθανασιάδη είπε: «Είναι μια μεγάλη ιστορία, ωστόσο θα αναφερθώ συνοπτικά. Πρόκειται για το προσφυγάκι ,το παιδί που ήρθε από τη Μικρά Ασία από τον Πόντο στο Θρυλόριο.
Η γιαγιά μου η Ειρήνη είχε φύγει από την Τραπεζούντα μετά τους διωγμούς, και μετέβη στη Ρωσία και στη συνέχεια Ελλάδα.
Η Ειρήνη είχε μια αδελφή την Αναστασία που νόμιζε ότι χάθηκε. Συγκεκριμένα, το 1923, η 5χρονη αδελφή της έπεσε η πετάχθηκε στη θάλασσα από το πλοίο ταξιδεύοντας προς το Trabzon. Ωστόσο η 5χρονη αδελφή ζούσε σ’ ένα κοντινό χωριό του Αγίου Δημητρίου, περίπου 25 χιλιόμετρα μακριά η μία από την άλλη. Ωσπου ένας τυφλός που πήγε στο άλλο το χωριό την γνώρισε. Τώρα όμως είχε το όνομα Λεμόνα. (Εδώ να εξηγήσουμε ότι η Αναστασία μετονομάστηκε Λεμόνα από την πρώτη γυναίκα του ανδρός της). Ετσι έφερε τις δύο αδελφές μαζί μετά από 18 περίπου χρόνια. Για το λόγο αυτό κι εγώ κράτησα αυτό το όνομα «Λεμόνα» που αναγράφεται στο άγαλμα στην πλακέτα του Μνημείου.
Οσον αφορά για το ποιος ανέλαβε την πρωτοβουλία, να ξεκινήσει αυτό το έργο είπε: «Το όνομα του George Treloar μας το έφερε ο Γιάννης Σαλπινγκτίδης έτσι η Ποντιακή Εστία και η Μέριμνα Ποντίων Κυριών δημιουργήσαμε την Επιτροπή George Devine Treloar. Το κόστος του Μνημείου ανέλαβαν η Επιτροπή George Treloar αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτού η Μέριμνα Ποντίων Κυριών. Τέλος, όσους ενίσχυσαν οικονομικά τη δημιουργία του Μνημείου μεταξύ των οποίων: Πανθρακιακή Ενωση, Παγκρήτιος Ενωση Μελβούρνης και Βικτωρίας, Κεντρική Ενωση Ελασσόνας και περιχώρων «Ο Νικοτσάρας», Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Moreland, Ελληνκή Ορθόδοξη Κοινότητα Μελβούρνης και Βικτωρίας, Ενωση Θεσσαλονικέων «Ο Λευκός Πύργος» Κλαμπ «Σιάτιστα» Μελβούρνης, Αυστραλο-Ασσυρίων Ιδρυμα Τεχνών και Λογοτεχνίας, Πανηπειρωτική Ενωση Αυστραλίας και Αυστραλιανή Ενωση Καστοριάς.
O Χρήστος Σαχπάζης εκπροσώπησε το 3ΧΥ Ράδιο Ελλάς και την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ καλύπτοντας την εκδήλωση με φωτογραφικό ρεπορτάζ
