Η Ουκρανία παρέδωσε επισήμως την απάντησή της στην τελευταία πρόταση ειρήνης που καταρτίστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και αποσκοπεί στην επίλυση του πολέμου με τη Ρωσία, σύμφωνα με αξιωματούχους σε Ουάσινγκτον και Κίεβο που επικαλείται το CNN.
Η πρόταση προβλέπει τη δημιουργία αποστρατικοποιημένης ζώνης κατά μήκος της γραμμής επαφής, δεσμευτικές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία στον άξονα του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ και ένα σαφές χρονοδιάγραμμα ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2027.
Επιπλέον, το σχέδιο καλεί για τη διεξαγωγή εθνικών εκλογών στην Ουκρανία, με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να δηλώνει πρόθυμος να προχωρήσει σε εκλογές μέσα σε 60 έως 90 ημέρες, υπό την προϋπόθεση ότι θα διασφαλιστεί η ασφάλεια σε ολόκληρη τη χώρα. Αξιωματούχοι τονίζουν ότι η πρόταση αποτελεί μέρος μιας νέας δυναμικής στη διπλωματία, με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να αναφέρει ότι «η λύση ίσως βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ».
Εντατικοποίηση της διπλωματίας και πιθανή συνάντηση
Οι διπλωματικές διεργασίες έχουν επιταχυνθεί τους τελευταίους μήνες. Ο Τραμπ δήλωσε την Τετάρτη ότι η επίλυση του πολέμου μπορεί σύντομα να είναι εφικτή και ότι Ευρωπαίοι ηγέτες από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία του πρότειναν να μεταβεί στην Ευρώπη για μια συνάντηση με τον Ζελένσκι ήδη από το προσεχές Σαββατοκύριακο. Ο Αμερικανός πρόεδρος τόνισε ότι η απόφασή του εξαρτάται από τις απαντήσεις των Ευρωπαίων, υπογραμμίζοντας ότι «δεν πρέπει να χάνεται χρόνος».
Ευρωπαίοι διπλωμάτες κάνουν λόγο για «προχωρημένες» και «ταχείες» συνομιλίες, υπό έντονη πίεση από την Ουάσινγκτον.
Το αμερικανικό σχέδιο και οι αντιδράσεις του Κιέβου
Η αρχική αμερικανική πρόταση 28 σημείων, η οποία δημοσιοποιήθηκε πριν από λιγότερο από έναν μήνα, αναθεωρήθηκε και περιορίστηκε σε 20 σημεία έπειτα από διαβουλεύσεις με Μόσχα και Κίεβο, προκειμένου να γίνει πιο αποδεκτή και από τις δύο πλευρές.
Το αναπροσαρμοσμένο σχέδιο περιλαμβάνει αποστρατικοποιημένη ζώνη στη γραμμή επαφής, διμερείς εγγυήσεις ασφαλείας σύμφωνα με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ και συγκεκριμένο οδικό χάρτη για την ένταξη της Ουκρανίας στην Ε.Ε. έως το 2027.
Εκλογές και το μέλλον της χώρας
Το σχέδιο δεν αναφέρεται στη συμμετοχή της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, αλλά ζητά τη διεξαγωγή εκλογών, μια πρόταση που υποστηρίζεται τόσο από τον Τραμπ όσο και από το Κρεμλίνο. Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι μπορεί να προχωρήσει σε εκλογές μέσα σε 60–90 ημέρες εφόσον εξασφαλιστεί η ασφάλεια ψηφοφόρων και εκλογικών επιτροπών.
Αβεβαιότητα και ανοιχτά ζητήματα
Παρά την πρόοδο, η διαδικασία θεωρείται εύθραυστη. Ζητήματα όπως πιθανές εδαφικές παραχωρήσεις ενδέχεται να φρενάρουν την πορεία προς συμφωνία. Ευρωπαίοι και ΝΑΤΟϊκοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν επιθυμεί πραγματικά συμφωνία.
Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε: «Αν υπάρχει τρόπος να γεφυρωθεί το χάσμα, είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να το επιτύχουμε. Αν μία από τις δύο πλευρές δεν θέλει να τελειώσει ο πόλεμος, τότε ο πόλεμος θα συνεχιστεί».
