Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη έχει οδηγήσει την Ελλάδα σε μια πρωτοφανή κρίση γεωπολιτικής αξιοπιστίας, με σοβαρές συνέπειες για τα εθνικά συμφέροντα, την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα. Η πολιτική κατευνασμού έναντι της Τουρκίας, η υπογραφή της Διακήρυξης Φιλίας και Συνεργασίας, η ανοχή στις τουρκικές προκλήσεις, η συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι εξελίξεις στη Λιβύη, η υποχώρηση στο ζήτημα του Καλωδίου Κάσου, η εγκατάλειψη της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά και η αποδυνάμωση των διπλωματικών σχέσεων με ΗΠΑ και Ρωσία συνθέτουν ένα τοπίο στρατηγικής αποτυχίας.
Πολιτική Κατευνασμού: Υποχώρηση έναντι της Τουρκίας
Η πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη έναντι της Τουρκίας χαρακτηρίζεται από μια αδικαιολόγητη στάση κατευνασμού, που υπονομεύει την εθνική αξιοπρέπεια και τα κυριαρχικά δικαιώματα. Η υπογραφή της Διακήρυξης Φιλίας και Συνεργασίας το 2023, που παρουσιάστηκε ως μέσο αποκλιμάκωσης, δεν έχει αποφέρει ουσιαστικά οφέλη. Αντιθέτως, έχει ενισχύσει την τουρκική αδιαλλαξία, όπως αποδεικνύεται από τη στάση της Τουρκίας σε όλο το φάσμα των εθνικών θεμάτων, όπου δεν έχει κάνει ένα βήμα πίσω από τις διεκδικήσεις της.
Η επιλογή της Αθήνας να προκρίνει τη διπλωματία των «ανοιχτών διαύλων» έναντι της αποφασιστικής υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων έχει ερμηνευθεί από την Άγκυρα ως ένδειξη αδυναμίας, ενθαρρύνοντας περαιτέρω προκλήσεις, όπως η πρόσφατη δέσμευση τμήματος του Αιγαίου για τουρκικές ασκήσεις.
Τουρκολυβικό Μνημόνιο και Λιβύη: Διπλωματική Αποτυχία
Η διαχείριση του τουρκολυβικού μνημονίου, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της αποτυχίας της ελληνικής διπλωματίας. Παρά τις διαμαρτυρίες της Ελλάδας στον ΟΗΕ, η πρόσφατη προσέγγιση του στρατηγού Χαφτάρ με την Τουρκία, με συναντήσεις στην Άγκυρα το 2024 και την πιθανότητα κύρωσης του μνημονίου από τη Βουλή της Ανατολικής Λιβύης, υπογραμμίζει την απουσία αποτελεσματικής στρατηγικής. Η Ελλάδα δεν κατάφερε να διατηρήσει ισχυρούς δεσμούς με τη Λιβύη, επιτρέποντας στην Τουρκία να ενισχύσει τη γεωπολιτική της επιρροή και να διεκδικήσει θαλάσσια δικαιώματα που παραβιάζουν την ελληνική ΑΟΖ. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί στρατηγική ήττα με μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Καλώδιο Κάσου: Παραχώρηση Εθνικού Εδάφους
Η απόφαση της κυβέρνησης να «παγώσει» την κατασκευή του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ μετά από τουρκικές απειλές συνιστά σοβαρή υποχώρηση. Η Κάσος, ένα νησί με κρίσιμη γεωστρατηγική σημασία, έγινε πεδίο τουρκικής πρόκλησης, με την Ελλάδα να επιλέγει την αποφυγή κλιμάκωσης αντί της υπεράσπισης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Αυτή η απόφαση όχι μόνο αποδυναμώνει τη στρατηγική συνεργασία με Κύπρο και Ισραήλ αλλά και στέλνει μήνυμα αδυναμίας στους συμμάχους και τους αντιπάλους.
Μονή Αγίας Αικατερίνης: Εγκατάλειψη της Ελληνικής Κληρονομιάς
Η απουσία ουσιαστικής αντίδρασης στο ζήτημα της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά, όπου η ιστορική παρουσία του ελληνισμού αμφισβητείται, αποκαλύπτει την αδιαφορία της κυβέρνησης για την προστασία της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς. Η Μονή, σύμβολο της ελληνικής ορθοδοξίας, αφήνεται απροστάτευτη, ενισχύοντας την εικόνα μιας Ελλάδας που αδυνατεί να υπερασπιστεί την ιστορική της ταυτότητα.
SHAFE και Ευρωπαϊκή Αμυντική Πολιτική: Υπονόμευση Ελληνικών Συμφερόντων
Η συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SHAFE της ΕΕ αποτελεί σοβαρό πλήγμα για την ελληνική διπλωματία. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη απέτυχε να αποτρέψει την ενίσχυση της Τουρκίας με ευρωπαϊκά κονδύλια, παρά τις συνεχείς απειλές της κατά της Ελλάδας. Η απουσία αποφασιστικής αντίδρασης ή βέτο υπονομεύει την αξιοπιστία της Ελλάδας εντός της ΕΕ και επιτρέπει στην Τουρκία να εδραιώνεται ως «εταίρος», παρά την επιθετική της στάση.
Διπλωματική Απομόνωση: ΗΠΑ και Ρωσία
Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης έχει οδηγήσει σε διπλωματική απομόνωση. Η ανύπαρκτη σχέση με την κυβέρνηση Τράμπ, αφήνει την Ελλάδα χωρίς επιρροή στις ΗΠΑ, ενώ ο Ερντογάν καλλιεργεί στενές σχέσεις με τον Αμερικανό πρόεδρο. Παράλληλα, η ρήξη με τη Ρωσία, ιδιαίτερα μετά την κρίση στην Ουκρανία, έχει αποδυναμώσει τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας. Η μονοδιάστατη πολιτική, την ώρα που ο Αμερικανός Πρόεδρος συζητά με τον Πούτιν, χωρίς ισορροπία με άλλες δυνάμεις, περιορίζει την ευελιξία της χώρας και την καθιστά ευάλωτη.
Στρατηγικές Επιπτώσεις και Εθνικοί Κίνδυνοι
Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη απειλεί την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα. Η κατευναστική στάση έναντι της Τουρκίας ενθαρρύνει την επιθετικότητα της Άγκυρας, ενώ η αποτυχία στη Λιβύη, η υποχώρηση στο Καλώδιο Κάσου και η εγκατάλειψη της Μονής Αγίας Αικατερίνης υπονομεύουν την εθνική αξιοπρέπεια. Η απουσία ισχυρών διεθνών συμμαχιών και η έλλειψη επιρροής στην ΕΕ ενισχύουν την εικόνα μιας Ελλάδας που αδυνατεί να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της.
Οι κίνδυνοι για το μέλλον είναι σοβαροί: η Τουρκία συνεχίζει να διεκδικεί ελληνικά εδάφη και θαλάσσια δικαιώματα, ενώ η Ελλάδα παραμένει απομονωμένη διεθνώς. Η γεωπολιτική αξιοπιστία της χώρας έχει πληγεί ανεπανόρθωτα, και η συνεχιζόμενη αδράνεια κινδυνεύει να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες απώλειες.
Συμπέρασμα
Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη χαρακτηρίζεται από στρατηγικές αστοχίες που υπονομεύουν την εθνική κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και το μέλλον του ελληνικού έθνους. Η Διακήρυξη Φιλίας με την Τουρκία, η ανοχή στις τουρκικές προκλήσεις, η αποτυχία στη Λιβύη, η υποχώρηση στο Καλώδιο Κάσου, η εγκατάλειψη της Μονής Αγίας Αικατερίνης και η διπλωματική απομόνωση από ΗΠΑ και Ρωσία συνιστούν μια πολιτική που δεν ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της εποχής. Η Ελλάδα απαιτεί μια αποφασιστική, πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που θα υπερασπίζεται τα εθνικά συμφέροντα, θα ενισχύει τις διεθνείς συμμαχίες και θα αποκαθιστά τη γεωπολιτική της αξιοπιστία.
του Δημήτρη Γ. Απόκη*
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος, με ειδίκευση στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, Γεωπολιτική και Διεθνή Οικονομία. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως Δημοσιογράφος, υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
