Η απόφαση του νοσοκομείου St Vincent’s στη Μελβούρνη να δίνει προτεραιότητα σε ασθενείς Αβορίγινες και Νησιωτών του Στενού του Τορες στα επείγοντα προκαλεί θύελλα αντιδράσεων.
Σκοπός της πολιτικής ήταν η αντιμετώπιση ιστορικών ανισοτήτων, αλλά στην πράξη έχει ανοίξει έντονο διάλογο για ηθική, νομική και ιατρική ακεραιότητα.
Βασική αρχή της ιατρικής είναι ότι η φροντίδα πρέπει να παρέχεται με βάση την ιατρική ανάγκη, όχι την κοινωνική ή φυλετική ταυτότητα. Ο καθηγητής John Wilson, πρώην πρόεδρος του Βασιλικού Κολλεγίου Ιατρών, χαρακτήρισε την πολιτική ως «μια θλιβερή κατάσταση που δεν έπρεπε ποτέ να συμβεί». Η προτεραιότητα βάσει φυλής και όχι σοβαρότητας δημιουργεί ηθικό δίλημμα για τους γιατρούς και αντιβαίνει δεκαετίες επαγγελματικής πρακτικής.
Υποστηρικτές ισχυρίζονται ότι οι Αβορίγινες στο παρελθόν περίμεναν περισσότερο και είχαν χειρότερα αποτελέσματα υγείας. Όμως, αν η ταξινόμηση πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά στην επείγουσα ανάγκη, γιατί υπήρχαν καθυστερήσεις; Η σωστή λύση δεν είναι να αντιστραφούν οι καθυστερήσεις με φυλετική προτεραιότητα, αλλά να εξαλείφονται οι συστημικές ανισότητες.
Το μέτρο εγείρει επίσης νομικά ζητήματα. Η πολιτική ενδέχεται να παραβιάζει όχι μόνο τον ιατρικό κώδικα δεοντολογίας και την Ηθική Διακήρυξη της Γενεύης, αλλά και διεθνείς δεσμεύσεις της Αυστραλίας για μη διάκριση στην υγειονομική περίθαλψη. Επιπλέον, μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με τον Χάρτη Δικαιωμάτων Υγείας, τον ομοσπονδιακό νόμο περί διακρίσεων και τη Συμφωνία Εθνικής Υγειονομικής Μεταρρύθμισης, που απαιτούν ότι η πρόσβαση στη φροντίδα καθορίζεται από ιατρική ανάγκη και όχι από τη φυλή του ασθενούς.
Η πολιτική, που εισήχθη τον Απρίλιο του 2024, προβλέπει ότι όλοι οι Αβορίγινες ασθενείς λαμβάνουν τουλάχιστον κατηγορία τριών στο triage, με εξέταση εντός 30 λεπτών, ακόμη και αν η κατάστασή τους δεν είναι επείγουσα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αδικίες, με μη Αβορίγινες ασθενείς να περιμένουν περισσότερο ενώ έχουν πιο επείγουσες ανάγκες. Αντιπρόσωποι της αντιπολίτευσης ζήτησαν από τον Πρωθυπουργό Anthony Albanese να εξετάσει εάν η πολιτική είναι σύμφωνη με τους νόμους και τις διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας.
Ακόμη και αν νομικοί και κοινωνικοί εμπειρογνώμονες υπερασπίζονται την πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση συστημικών ανισοτήτων, παραμένει η ηθική πρόκληση: οι αποφάσεις υγείας πρέπει να καθορίζονται από ιατρική ανάγκη. Η πραγματική ισότητα επιτυγχάνεται μέσω δομικών μεταρρυθμίσεων, καλύτερης χρηματοδότησης, πολιτισμικά ασφαλούς περίθαλψης και εξάλειψης προκαταλήψεων, χωρίς να υπονομεύεται η βασική αρχή της αμεροληψίας.
Στην προσπάθεια να διορθωθούν παρελθόντα λάθη, το St Vincent’s κινδυνεύει να παραβιάσει τόσο ηθικά όσο και νομικά πλαίσια. Όπως τονίζει ο καθηγητής Wilson, η αμεροληψία στην ιατρική δεν είναι επιλογή – είναι καθήκον. Πολιτικές που την υπονομεύουν θέτουν σε κίνδυνο την εμπιστοσύνη του κοινού και την ακεραιότητα του αυστραλιανού συστήματος υγείας.
