Η μέθοδος “Το Σφυρί και ο Χορός” (The hammer and the Dance) που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις δύο φάσεις αντίδρασης ενάντια στον κοροναϊο. Γιατί είναι σημαντικό οι χώρες να δράσουν άμεσα και αποτελεσματικά.
Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη να εφαρμοστούν για λίγες μόνο εβδομάδες ισχυρά μέτρα από όλες τις κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, καθώς με αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθεί η δημιουργία μεγάλης εστίας μολύνσεων στη συνέχεια. Αυτό μπορει να πραγματοποιηθεί με ένα λογικό κόστος που θα το αντέξει η κοινωνία, γλιτώνοντας έτσι μακροπρόθεσμα εκατομμύρια ζωές από τον θάνατο.
Όπως υποστηρίζει και ο Tomas Pueyo, σε ένα δικαιολογημένα πολυδιαβασμένο και πολυμεταφρασμένο άρθρο, εάν δεν ληφθούν αυτά τα μέτρα, εκατομμύρια άνθρωποι θα μολυνθούν, ενώ πολλοί θα πεθάνουν, μαζί με οποιονδήποτε άλλο που χρειάζεται εντατική φροντίδα, επειδή το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης θα έχει καταρρεύσει.
Μέσα σε λίγες μόλις ημέρες, χώρες από όλον τον κόσμο έχουν πάει από το: “Αυτός ο ιός δεν είναι και τόσο μεγάλη υπόθεση”, στο να κηρύττουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ταυτόχρονα κάποιες άλλες χώρες εξακολουθούν να μην λαμβάνουν μέτρα.
Κάθε χώρα θέτει το ίδιο ερώτημα: Πώς πρέπει να ανταποκριθούμε; Η απάντησή τους δεν είναι ξεκάθαρη.
Ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία, η Ισπανία ή οι Φιλιππίνες, έχουν ήδη εφαρμόσει καταστάσεις έντονου lockdown. Άλλες, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Ελβετία, καθυστερούν σημαντικά, διστάζοντας να εγκαταστήσουν μέτρα περιορισμού των κοινωνικών επαφών.
Στην ανάλυσή του ο Tomas Pueyo, επιχειρεί να απαντήσει σε μερικά κρίσιμα ερωτήματα.
1. Ποια είναι η κατάσταση
Μία εβδομάδα πριν η κατάσταση ήταν η εξής:
Η καμπύλη έδειχνε κρούσματα κορονοϊού σε ολόκληρο τον κόσμο εκτός της Κίνας. Θα μπορούσαμε να διακρίνουμε μόνο την Ιταλία, το Ιράν και τη Νότια Κορέα. Έτσι, έπρεπε να κάνουμε ζουμ στην κάτω δεξιά γωνία για να δούμε τις αναδυόμενες χώρες.
Ας δούμε πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα μετά.
Όπως προβλεπόταν, ο αριθμός των περιπτώσεων έχει ταξιδέψει σε δεκάδες χώρες. Εδώ, παρουσιάζονται μόνο χώρες με πάνω από 1.000 κρούσματα.
Λίγα πράγματα που πρέπει να προσέξουμε:
- Η Ισπανία, η Γερμανία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ έχουν περισσότερα κρούσματα από τον αριθμό που είχε η Ιταλία όταν κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
- Ακόμη, 16 χώρες έχουν περισσότερα κρούσματα σήμερα από ό, τι είχε η κινεζική Hubei όταν επέβαλε “lock down”: η Ιαπωνία, η Μαλαισία, ο Καναδάς, η Πορτογαλία, η Αυστραλία, η Τσεχία, η Βραζιλία και το Κατάρ, έχουν περισσότερα απ’ ο,τι ειχε η Hubei, ωστόσο ο αριθμός παραμένει κάτω από 1000 κρούσματα . Η Σουηδία, η Νορβηγία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Δανία έχουν πάνω από 1.000.
Πέραν της Κίνας και του Ιράν, που έχουν σημειώσει μεγάλη και απότομη αύξηση των κρουσμάτων, και της Βραζιλίας και της Μαλαισίας, όλες οι υπόλοιπες χώρες του καταλόγου αυτού είναι από τις πλουσιότερες στον κόσμο.
Πιστεύετε ότι ο ιός αυτός “χτυπάει” μόνο τις πλούσιες χώρες; Ή είναι πιο πιθανό οι πλούσιες χώρες απλά να ανιχνελυουν πιο εύκολα τον ιό;
Είναι απίθανο ο ίος να μην έχει αγγίξει τις φτωχότερες χώρες. Ο ζεστός και υγρός καιρός πιθανότατα βοηθάει, αλλά δεν εμποδίζει την εκδήλωσή του – διαφορετικά η Σιγκαπούρη, η Μαλαισία ή η Βραζιλία δεν θα είχαν κρούσματα.
Οι πιο πιθανές ερμηνείες είναι ότι είτε ο κοροναϊός χρειάστηκε περισσότερο χρόνο για να φτάσει σε αυτές τις χώρες επειδή είναι πιο απομονωμένες, είτε ότι ήδη βρίσκεται εκεί, αλλά αυτές οι χώρες επειδή είναι φτωχές δεν έχουν τις κατάλληλες υποδομές για να κάνουν τεστ και να το γνωρίζουν.
Εάν αυτό είναι αλήθεια, σημαίνει ότι οι περισσότερες χώρες δεν θα γλιτώσουν από τον κορονοϊό.
Είναι απλά θέμα χρόνου να εμφανιστούν εστίες και να πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα.
Τι μέτρα μπορούν να λάβουν διάφορες χώρες;
2. Ποιες είναι οι επιλογές μας
Τα μέτρα στην Ισπανία και τη Γαλλία
Στο ένα άκρο, έχουμε την Ισπανία και τη Γαλλία.
Το χρονοδιάγραμμα των μέτρων της Ισπανίας:
Την Πέμπτη, 12/3, η κυβέρνηση απέρριψε προτάσεις ότι οι ισπανικές αρχές έχουν υποβαθμίσει την υγειονομική απειλή.
Την Παρασκευή, κηρύττουν καθεστώς Έκτακτης Ανάγκης.
Το Σάββατο 14 Μαρτίου έλαβαν τα εξής μέτρα:
- Οι πολίτες δεν επιτρέπεται να βγουν από το σπίτι τους πέρα από τα βασικά: για να πάνε στη δουλειά τους, στο φαρμακείο ή στο σούπερ μάρκετ,
- Ειδική απαγόρευση λήψης των παιδιών έξω για περίπατο ή συναντήσεις με φίλους και οικογένεια (εκτός από φροντίδα των ανθρώπων που έχουν ανάγκες, αλλά με τήρηση των μέτρων υγιεινής και αποστάσεων)
- Όλα τα μπαρ και τα εστιατόρια κλειστά
- Όλες οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες κλειστές: αθλήματα, ταινίες, μουσεία, δημοτικές εκδηλώσεις
- Οι γάμοι θα γίνονται χωρίς καλεσμένους .
- Οι κηδείες γίνονται με παρουσία μόνο των στενών συγγενών
- Τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς παραμένουν ανοιχτά.
Τη Δευτέρα τα χερσαία σύνορα έκλεισαν.
Κάποιοι απελπίστηκαν, άλλοι είδαν τα αυστηρά μέτραως κάτι θετικό.
Το χρονοδιάγραμμα των μέτρων της Γαλλίας είναι παρόμοιο, εκτός από το γεγονός ότι χρειάστηκε περισσότερος χρόνος για την εφαρμογή τους και τώρα είναι πιο επιθετικές οι αρχές. Για παράδειγμα, τα ενοίκια, οι φόροι και οι υπηρεσίες κοινής ωφελείας αναστέλλονται για τις μικρές επιχειρήσεις.
Μέτρα στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο
Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως η Ελβετία, καθυστέρησαν πολύ να εφαρμόσουν μέτρα.
Εδώ είναι το χρονοδιάγραμμα των ΗΠΑ:
Τετάρτη 3/11: Απαγόρευση ταξιδιών.
Παρασκευή: Κήρυξη Εθνικής Έκτακτης Κατάστασης.. Δεν υπάρχουν μέτρα περιορισμού των κοινωνικών επαφών.
Δευτέρα: Η κυβέρνηση προτρέπει το κοινό να αποφύγει να πηγαίνει σε εστιατόρια ή μπαρ, όπως και την παρακολούθηση εκδηλώσεων με περισσότερα από 10 άτομα. Κανένα μέτρο κοινωνικής απομάκρυνσης δεν είναι επιβάλλεται. Όλα αποτελούν προτάσεις.
Πολλά κράτη και πόλεις αναλαμβάνουν την πρωτοβουλία και επιβάλλουν πολύ αυστηρότερα μέτρα.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ακολουθεί παρόμοια τακτική: πολλές συστάσεις, αλλά ελάχιστες απαγορεύσεις.
Αυτές οι δύο ομάδες χωρών απεικονίζουν τις δύο ακραίες προσεγγίσεις για την καταπολέμηση του κορονοϊού: Μετριασμός της διασποράς και αυστηρός έλεγχος της διαποράς
Επιλογή 1η: Να μην κάνουμε τίποτα
Ας δούμε τι θα γινόταν σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ εάν δεν κάναμε κάτι:
Εάν δεν κάνουμε τίποτα: Όλοι μολύνονται από τον ιό, το σύστημα υγείας θα υπερφορτωθεί, η θνησιμότητα θα εκτοξευθεί, και περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν (μπλε ράβδοι).
Για να καταάβουμε διαφοετικά: αν το 75% των Αμερικανών μολυνθεί και το 4% πεθάνει, αυτό σημαίνει 10 εκατομμύρια θάνατοι, ή περίπου 25 φορές ο αριθμός των αμερικανικών θανάτων στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μπορεί να σκέφτεστε ότι οι αριθμοί ακούγονται υπερβολικοί.
Υπάρχουν μόνο δύο αριθμοί που έχουν σημασία:Τι ποσοστό ανθρώπων θα μολυνθεί από τον ιο και θα αρρωστήσει, και τι ποσοστό από αυτούς θα πεθάνει.
Εάν θεωρήσουμε πως μόνο το 25% είναι άρρωστο (επειδή οι άλλοι μπορεί να έχουν τον ιό αλλά δεν έχουν συμπτώματα, έτσι δεν υπολογίζονται ως περιπτώσεις) και το ποσοστό θνησιμότητας είναι 0,6% αντί για 4%, καταλήγουμε σε 500 χιλιάδες θανάτους στις ΗΠΑ. Παραμένει μεγάλος ο αριθμός. Αλλά 20 φορές μικρότερος από την άλλη περίπτωση.
Αν δεν κάνουμε τίποτα, ο αριθμός των θανάτων από τον κορονοϊό πιθανόν να κυμανθεί μεταξύ αυτών των δύο αριθμών.
Ο δείκτης θνητότητας είναι καθοριστικός, για αυτό ας τον κατανοήσουμε καλύτερα.
Οι παράπλευρες απώλειες
Οι αριθμοί δείχνουν μόνο άτομα που πεθαίνουν από κοροναϊό. Αλλά τι συμβαίνει εάν καταστραφεί όλο το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης; Άλλοι πεθαίνουν επίσης από άλλες ασθένειες.
Τι συμβαίνει εάν πάθεις καρδιακή προσβολή αλλά το ασθενοφόρο καθυστερήσει 50 λεπτά για να έρθει λόγω πολλών περιπτώσεων κορονοϊού και μόλις φτάσει, δεν υπάρχει ιατρική μονάδα ούτε διαθέσιμος ιατρός; Πεθαίνεις.
Εάν ο κοροναϊός αφεθεί να εξαπλωθεί, το αμερικανικό σύστημα υγείας θα καταρρεύσει και οι θάνατοι θα είναι εκατομμύρια, ίσως πάνω από 10 εκατομμύρια.
Ο ασταμάτητος κορονοϊός σημαίνει κατάρρευση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και αυτό σημαίνει μαζικός θάνατος.
Μέχρι τώρα, είναι αρκετά σαφές ότι πρέπει να δράσουμε. Οι δύο επιλογές που έχουμε είναι μετριοπάθεια και καταστολή. Και οι δύο προτείνουν να «ισοπεδώσουν την καμπύλη», αλλά το κάνουν πολύ διαφορετικά.
Επιλογή 2η: Στρατηγική Μετριασμού της διασποράς
Οι δύο επιλογές που έχουμε είναι ο μετριασμός της διασποράς (mitigation) και ο αυστηρός έλεγχος της διασποράς (suppression).
Ο μετριασμός έχει ως εξής: “Είναι αδύνατο να αποτρέψουμε τον κορονοϊό τώρα, οπότε ας το αφήσουμε να τρέξει την πορεία του, ενώ παράλληλα προσπαθούμε να περιορίσουμε τη μεταδοτικότητα.
Ανοσία της αγέλης και Μεταλλαξεις του Ιού
Σύμφωνα με τη θεωρία της ανοσίας της αγέλης, η εξάπλωση μιας λοίμωξης μπορεί να σταματήσει όταν ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων είναι άνοσοι και όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό ανοσοποιημένων ατόμων, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να έρθει σε επαφή με το παθογόνο άτομο.
Το σκεπτικό αυτής της στρατηγικής είναι: “Κοιτάξτε, γνωρίζω ότι θα είναι δύσκολο για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά μόλις τελειώσουμε και μερικά εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν, οι υπόλοιποι θα αποκτήσουμε ανοσία σε αυτό, οπότε ο ιός θα σταματήσει να εξαπλώνεται”.
Εκτός από αυτό προϋποθέτει ένα πράγμα: ο ιός δεν θα αλλάξει τόσο πολύ.
Εφόσον δεν θα αλλάξει τόσο πολύ, τότε πολλοί άνθρωποι θα αποκτήσουν ανοσία, και κάποια στιγμή η επιδημία θα εξαλειφθεί.
Πόσο πιθανό είναι ο ιος να μεταλλαχθεί; Φαίνεται να έχει ήδη.
Επιλογή 3η: Στρατηγική Καταστολής
Η στρατηγική μετριασμού δεν προσπαθεί να περιορίσει την επιδημία, απλώς ισοπεδώσει την καμπύλη λίγο.
Γιατί μερικές κυβερνήσεις διστάζουν; Φοβούνται τρία πράγματα:
- Το ενδεχόμενο το Lock out να διαρκέσει μερικούες μήνες, κάτι που μπορεί να ξεσηκώσει διαμαρτυρίες από τον κόσμο
- Ένα ενδεχόμενο Lock out που θα διαρκέσει μήνες θα καταστρέψει την οικονομία
- Δεν θα λύσει καν το πρόβλημα, διότι απλά θα αναβάλλουμε την επιδημία: αργότερα, μόλις διακοπούν τα μέτρα κοινωνικής απομάκρυνσης, οι άνθρωποι θα μολυνθούν και θα πεθάνουν.
Ένας παράγοντας ωστόσο διαδραματίζει τον μεγαλύτερο ρόλο σε όλα αυτά: Ο παράγοντας “Χρόνος”.
Η αξία του χρόνου
Ο χρόνος παίζει σημαντικό ρόλο στο να σωθούν ζωές. Κάθε μέρα, κάθε ώρα που περιμέναμε πριν να λάβουμε μέτρα, αυτή η εκθετική απειλή εξακολουθούσε να εξαπλώνεται. Μια μέρα θα μπορούσε να μειώσει το σύνολο των κρουσμάτων κατά 40% και τον αριθμό των θανάτων ακόμη περισσότερο.
Πρόκειται να αντιμετωπίσουμε το μεγαλύτερο κύμα πίεσης στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που έχει σημειωθεί ποτέ στην ιστορία. Είμαστε εντελώς απροετοίμαστοι, αντιμετωπίζοντας έναν εχθρό που δεν γνωρίζουμε. Αυτό δεν είναι μια πλεονεκτική θέση για τον πόλεμο.
Σκεφτείτε το διαφορετικά: Τι θα συνέβαινε αν επρόκειτο να αντιμετωπίσετε τον χειρότερο εχθρό σας, τον οποίο γνωρίζατε ελάχιστα, και είχατε δύο επιλογές: Είτε να τρέξετε προς αυτόν είτε να ξεφύγετε για να γλιτώσετε λίγο χρόνο προετοιμασίας. Τι θα επιλέγατε;
Αυτό πρέπει να κάνουμε σήμερα. Ο κόσμος έχει ξυπνήσει. Κάθε μέρα που καθυστερούμε τον κοροναϊό, μπορούμε να κάνουμε καλύτερη προετοιμασία.
Η επόμενη ερώτηση είναι τι θα μας προσφέρει ο έξτρα χρόνος:
Με αποτελεσματικό αυστηρό έλεγχο της διαποσράς, ο αριθμός των πραγματικών περιστατικών θα πέσει σε μια νύχτα
Ο χρόνος βοηθάει στην κατανόηση του ιού. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να συμβάλει στη μείωση του αριθμού των κρουσμάτων, άρα και των θανάτων. Ταυτόχρονα θα μειωθούν και οι παράπλευρες απώλειες: λιγότεροι άνθρωποι θα πεθάνουν από αιτίες που δεν σχετίζονται με το κορονοϊό, επειδή το σύστημα υγείας είναι απλά συγκλονισμένο.
Η καταστολή λοιπόν προσφέρει:
- Λιγότερα κρούσματα κορονοϊού στο σύνολο
- Άμεση ανακούφιση στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και τους ανθρώπους που το τρέχουν
- Μείωση του ποσοστού θνησιμότητας
- Μείωση των παράπλευρων ζημιών
Γνωρίζουμε τώρα ότι η στρατηγική μετριασμού είναι η πιο καταστροφική επιλογή και ότι η στρατηγική καταστολής προσφέρει ένα μεγάλο βραχυπρόθεσμο πλεονέκτημα.
Ωστόσο υπάρχουν κάποιες βασικές ανησυχίες για αυτήν την στρατηγική:
- Πόσο καιρό θα πάρει;
- Πόσο θα κοστίσει;
Είναι λίγο δύσκολο να αποφασίσουμε ποια μέτρα χρειαζόμαστε για μεγάλο χρονικό διάστημα αν δεν γνωρίζουμε το κόστος και το όφελος. Λιγότερα κρούσματα, καλύτερη κατανόηση του προβλήματος, επιστημονική κατανόηση του ιού, κατανόηση του κόστους και του οφέλους του κάθε μέτρου , εκπαίδευση του κοινού. Αυτά είναι μερικά βασικά εργαλεία για την καταπολέμηση του ιού, και χρειαζόμαστε απλώς λίγες εβδομάδες για να αναπτύξουμε πολλά από αυτά.
Εδώ, θα δούμε τι θα μοιάζει με μια πραγματική στρατηγική καταστολής. Μπορούμε να το ονομάσουμε “Το Σφυρί και ο Χορός”.
Το Σφυρί
Αρχικά, ενεργούμε γρήγορα και επιθετικά. Για όλους τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω, δεδομένης της αξίας του χρόνου, θέλουμε να εξουδετερώσουμε αυτόν τον ιό το συντομότερο δυνατό.
Το ερώτημα που παραμένει είναι: Για πόσο θα χρειαστεί να μείνουμε σε καταστολή; Σε καθεστώς lock down;
Η απάντηση που μας δίνει ο Tomas Pueyo είναι ότι ο χρόνος που χρειάζεται “Το Σφυρί” για να δράσει είναι εβδομάδες και όχι μήνες
.
Σύμφωνα με το διάγραμμα αυτό οι χώρες που είχαν προετοιμαστεί με πιο αυστηρά μέτρα, εκπαίδευση για υγιεινή και κοινωνική απομόνωση, έγκαιρη ανίχνευση και καραντίνα, δεν χρειάστηκε να πληρώσουν αργότερα με βαρύτερα μέτρα.
Αντίθετα, χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία ή η Γαλλία που δεν το πήραν στα σοβαρά από την αρχή, χρειάστηκε να εφαρμόσουν τη μέθοδο “Σφυρί” επιβάλλοντας σκληρά μέτρα για να καλύψουν τη διαφορά.
Μόλις Το Σφυρί δράσει και η κατάσταση αρχίσει να ελέγχεται, αρχίζει η δεύτερη φάση: ο Χορός.
Ο Χορός
Εάν εφαρμόσουμε “Το Σφυρί”, μέσα σε λίγες εβδομάδες η κατάσταση θα έχει τεθεί υπό έλεγχο και θα είμαστε σε πιο πλεονεκτική θέση για να το αντιμετωπίσουμε.
Στη συνέχεια έρχεται η δεύτερη πρόκληση: να διατηρηθεί ο ιός αυτός μέχρι να υπάρξει ένα εμβόλιο.
Πώς κατάφερε η Νότια Κορέα, η Σιγκαπούρη, η Ταϊβάν και η Ιαπωνία να έχουν κρούσματα εδώ και πολύ καιρό και όμως να μην μπει σε καθεστώς ολικής απαγόρευσης και λοκ ντάουνς
Η υπουργός Εξωτερικών της Νότιας Κορέας εξηγεί: “Είναι αρκετά απλό, συχνά τεστ κορονοϊού στους πολίτες, απαγόρευση ταξιδιών, αποτελεσματική απομόνωση και αποδοτική καραντίνα για τους αρρώστους”.
Ο κοροναϊός συνεχίζει να εξαπλώνεται σχεδόν παντού. Οι επιλογές είναι δύο.
Κωδικός: Κερδίστε μας Χρόνο
Ο κοροναϊός συνεχίζει να εξαπλώνεται σχεδόν παντού.
Είμαστε ενάντια στο ρολόι αλλά αυτό δεν χρειάζεται: Υπάρχει ένας σαφής τρόπος να σκεφτόμαστε για αυτό.
Μερικές χώρες, ειδικά αυτές που δεν έχουν χτυπηθεί βαριά από τον ιο, ίσως αναρωτιούνται: Θα συμβεί αυτό και σε μας; Η απάντηση είναι: Πιθανότατα έχει ήδη συμβεί. Απλά δεν το έχετε προσέξει.
Όταν χτυπήσει πραγματικά, το σύστημα υγείας θα είναι σε χειρότερη κατάσταση από αυτά των πλούσιων χωρών όπου τα συστήματα υγείας είναι δυνατά.
Θα πρέπει να δράσουμε άμεσα. Για τις χώρες όπου ο κοροναϊός είναι ήδη εκεί, οι επιλογές είναι ξεκάθαρες.
Από τη μία, οι χώρες μπορούν να διαλέξουν την επιλογή του μετριασμού της διασποράς και να δημιουργήσουν μια μαζική επιδημία, να υπερφορτώσουν το σύστημα υγείας, οδηγώντας σε θάνατο εκατομμύρια ανθρώπους, και να δημιουργήσουν νέες μεταλλάξεις του ιού.
Από την άλλη, οι χώρες μπορούν να αγωνιστούν. Μπορούν αν εφαρμόσουν το lockdown για λίγες εβδομάδες για να μας αγοράσουν χρόνο, να δημιουργήσουν ένα σχέδιο δράσης εκπαιδεύοντας τους πολίτες, και να ελέγξουν τον ιο ως την στιγμή που θα δημιουργηθεί το εμβόλιο. Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο σήμερα, μεταξύ αυτών οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία και η Ολλανδία έχουν διαλέξει το μονοπάτι του μετριασμού της διασποράς.
Αυτό είναι που κάνουν πολλές κυβερνήσεις σήμερα. Δεν δίνουν στον κόσμο ευκαιρία να αγωνιστεί. Πρέπει να το απαιτήσουμε.***
ΠΗΓΗ: Κατερίνα Φασσέα – news247
