«Be a simple kind of man» — Lynyrd Skynyr
Τρία τραγούδια, δύο ψυχολόγοι κι ένας φιλόσοφος σού ψιθυρίζουν:
Δεν χρειάζεται να γίνεις κάτι άλλο. Χρειάζεται να θυμηθείς ποιος είσαι.
Η Εσωτερική Ερώτηση: «Είμαι αρκετός όπως είμαι;»
Σε έναν κόσμο που σε μαθαίνει να κοιτάς μπροστά — να πηγαίνεις πιο ψηλά, πιο γρήγορα, να γίνεις κάτι περισσότερο, να αποδείξεις την αξία σου — τρία τραγούδια, δύο ψυχολόγοι κι ένας φιλόσοφος στρέφουν το βλέμμα μέσα σου.
Το Simple Man των Lynyrd Skynyrd, το It’s OK των Pearl Jam και το Wait for Me του Moby ανταποκρίνονται στην ίδια υπαρξιακή αγωνία:
«Είμαι αρκετός όπως είμαι;»
Ο Carl Rogers, πατέρας της προσωποκεντρικής ψυχοθεραπείας, σου ψιθυρίζει με απλότητα και βαθιά αποδοχή:
«Ναι, είσαι ήδη αρκετός.»
Ο Albert Ellis, ιδρυτής της Ορθολογικής Συναισθηματικής Συμπεριφορικής Θεραπείας (REBT), με λιγότερη τρυφερότητα αλλά μεγαλύτερη καθαρότητα, υπενθυμίζει:
«Δεν χρειάζεται να με αγαπούν για να αγαπώ τον εαυτό μου. Δεν χρειάζεται να είμαι τέλειος για να αξίζω.»
Ο Νοτιοκορεάτης φιλόσοφος Byung-Chul Han προειδοποιεί:
«Η κοινωνία της επίδοσης είναι κοινωνία της εξάντλησης.»
Δεν είμαστε απλώς κουρασμένοι — είμαστε εξαντλημένοι από την ανάγκη να δείχνουμε πάντα δυνατοί, τέλειοι, παραγωγικοί. Στην εξάντληση αυτή, η αυθεντικότητα χάνεται — μέχρι που ξεχνάμε ποιοι είμαστε στ’ αλήθεια.
Τρία Τραγούδια, Μια Ψυχή: Όταν η Μητέρα, ο Eddie Vedder και ο Moby λένε το Ίδιο Πράγμα
Στο Simple Man, μια μητέρα μιλά στον γιο της όχι με φιλοδοξία, αλλά με τρυφερή σοφία:
«Be something you love and understand.»
Τον καλεί να ζήσει με εσωτερική συνέπεια, όχι για να εντυπωσιάσει, αλλά για να υπάρξει.
Η απλότητα που προτείνει δεν είναι παραίτηση — είναι η πιο σιωπηλή μορφή επανάστασης:
«Forget your lust for the rich man’s gold — all that you need is in your soul.»
Ο Dr. Rogers θα χαμογελούσε. Η θεωρία του βασίζεται σε μια απλή αλήθεια:
Ο άνθρωπος δεν είναι “χαλασμένος” για να διορθωθεί. Είναι απλώς ένας εαυτός ξεχασμένος στον θόρυβο των «πρέπει».
Ο Dr. Ellis, λιγότερο συναισθηματικός αλλά βαθιά ρεαλιστικός, θα έγνεφε. Θα συμπλήρωνε:
«Δεν είσαι λιγότερος επειδή έκανες λάθη, επειδή φοβάσαι, επειδή έχεις αδυναμίες.»
Το Wait for Me του Moby είναι η μουσική στιγμή της ήσυχης αναμονής. Ένα τραγούδι χωρίς απαιτήσεις, χωρίς στόχο — μόνο ένας απαλός, σχεδόν παιδικός ψίθυρος:
«I’m gonna ask you to look away…»
Δεν ζητάει. Περιμένει. Να τον ακούσεις. Να επιστρέψεις.
Γιατί κάποιες φορές, δεν είναι η δύναμη που χρειάζεται — είναι η επιείκεια.
Ο Eddie Vedder στο It’s OK δεν διδάσκει — συμπορεύεται:
«It’s OK to be lonely, it’s OK to be afraid.»
Με κάθε επανάληψη του It’s OK, δημιουργεί χώρο αποδοχής όπου κάθε συναίσθημα μπορεί να υπάρξει χωρίς ντροπή.
Όπως και ο Rogers, δεν προσφέρει οδηγίες για αλλαγή. Προσφέρει χώρο.
Και μέσα σ’ αυτόν τον χώρο, η αλλαγή γεννιέται.
Ο Carl Rogers, ο Albert Ellis και η Δύναμη της Άνευ Όρων Αποδοχής
Ο Rogers δεν περιγράφει το πλήρως λειτουργικό άτομο ως κάποιον που τα έχει λύσει όλα.
Το περιγράφει ως κάποιον ανοιχτό στην εμπειρία, που ζει στο παρόν και ακολουθεί τις δικές του αξίες.
Ο Ellis συμφωνεί, αλλά το λέει αλλιώς:
«Ακόμη κι αν απορριφθώ, ακόμη κι αν αποτύχω, αξίζω. Γιατί είμαι άνθρωπος — όχι αποτέλεσμα.»
Ο Rogers σου ψιθυρίζει:
«Σε δέχομαι όπως είσαι.»
Ο Ellis φωνάζει:
«Σταμάτα να βασανίζεσαι με τα ‘πρέπει’. Δεν χρωστάς τελειότητα σε κανέναν.»
Αυτό δεν είναι παραίτηση. Είναι ελευθερία.
Η Αυθεντικότητα ως Πράξη Αντίστασης
Η απλότητα δεν είναι φυγή. Είναι αντίσταση.
Είναι να πεις:
«Δεν θα χάσω τον εαυτό μου για να ανήκω. Δεν θα προσποιηθώ άλλο.»
Να ρωτάς κάθε πρωί:
«Τι με κάνει να νιώθω αληθινός σήμερα;»
Η φωνή του Rogers — ήσυχη, σταθερή — σου λέει:
«Ζήσε πιο αληθινά. Ζήσε πιο απλά.»
Επιστροφή στην Απλότητα: Η Τέχνη του Να Είσαι
Η θεραπεία — είτε του Rogers είτε του Ellis — δεν έρχεται να σε διορθώσει.
Έρχεται να σου θυμίσει πως:
«Είσαι ήδη αρκετός. Δεν χρειάζεται να αποδείξεις τίποτα. Δεν χρειάζεσαι τελειότητα για να αξίζεις.»
Ίσως τότε, καθώς επιστρέφεις στον εαυτό σου, μια αθόρυβη φωνή — σαν του Moby στο Wait for Me — σε συνοδεύει.
Δεν σε πιέζει. Περιμένει. Περιμένει να γυρίσεις. Και θα είσαι εκεί. Όχι τέλειος. Αλλά αληθινός.
Και τότε ίσως έρθει η ώρα να ακουστεί η πιο ωμή φωνή — του Charles Bukowski, που στο μνήμα του γράφει:
«Don’t try.»
Μια φράση που δεν σημαίνει παραίτηση, αλλά αυθεντικότητα χωρίς πίεση.
Σε έναν κόσμο που σου ζητά διαρκώς να αποδείξεις, να είσαι πάντα «καλά», η πιο ριζική πράξη είναι να πεις:
«Θα είμαι απλός. Θα είμαι εγώ.»
Παλικρούσης Λ. Θωμάς, Ψυχολόγος, MSc, PhD(c)
