Περισσότερο από ένα απλό ιστορικό δράμα, η ταινία NENIKIKAMEN του Γιάννη Στραβολαίμου αποτελεί ένα κινηματογραφικό πείραμα, μια πολιτιστική παρέμβαση και ένα εκπαιδευτικό εργαλείο που επανεφευρίσκει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε την κλασική αρχαιότητα στον 21ο αιώνα, ένα τολμηρό και οραματικό έργο του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Μία από τις πιο τολμηρές και διανοητικά ουσιαστικές επιλογές της ταινίας είναι η χρήση των αρχαίων γλωσσών. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ιστορικές παραγωγές που εκσυγχρονίζουν τους διαλόγους για χάρη της κατανόησης, το NENIKIKAMEN αναβιώνει τις αυθεντικές γλώσσες της εποχής — την Αρχαία Ελληνική και την Παλαιά Περσική — διατηρώντας τη γλωσσική ακεραιότητα του ιστορικού αρχείου.
Αυτή η απόφαση δεν είναι απλώς αισθητική· είναι και γνωσιολογική. Η γλώσσα διαμορφώνει την αντίληψη, και με την αποκατάσταση αυτών των χαμένων ήχων στην οθόνη, η ταινία προσφέρει στο κοινό μια εμπειρία του αρχαίου κόσμου που είναι ταυτόχρονα καθηλωτική και αυθεντική.
Η επιλογή αυτή μετατρέπει το NENIKIKAMEN σε ένα κινηματογραφικό τεκμήριο που διαφυλάσσει την άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Για μαθητές, εκπαιδευτικούς, συγγραφείς και λάτρεις των κλασικών σπουδών, θα αποτελέσει ένα μοναδικό εργαλείο, ζωντανεύοντας την ιστορία με τρόπους που κανένα σχολικό εγχειρίδιο δεν μπορεί να προσφέρει.
Η ταινία δραματοποιεί την αθηναϊκή άμυνα ενάντια στην περσική εισβολή του 490 π.Χ.—μια καθοριστική στιγμή νίκης, όπου η ελευθερία υπερίσχυσε της τυραννίας, η ενότητα της διαίρεσης και το θάρρος του φόβου. Στην καρδιά της αφήγησης βρίσκεται η θρυλική μορφή του Φειδιππίδη, του αγγελιοφόρου που λέγεται ότι έτρεξε από τον Μαραθώνα στην Αθήνα για να αναγγείλει τη νίκη, φωνάζοντας «Νενικήκαμεν!» πριν ξεψυχήσει από εξάντληση. Αυτή η συγκινητική στιγμή συμβολίζει την ένωση προσωπικής θυσίας και πατριωτικού καθήκοντος στην υπηρεσία της πατρίδας.
Στην ελληνική γλώσσα υπάρχει μια λέξη για εκείνον που αγαπά την πατρίδα του και πεθαίνει γι’ αυτήν:
φιλόπατρις < φιλώ (αγαπώ) + πατρίς (πατρίδα).
Από αυτήν τη λέξη προέρχεται και ο αγγλικός όρος “patriot” — μια κληρονομιά της ελληνικής σκέψης.
Το NENIKIKAMEN προσφέρει στα νεότερα ακροατήρια πρότυπα που υπερβαίνουν την επιφανειακή ηρωολατρία. Οι χαρακτήρες του —είτε είναι στρατιώτες, ηγέτες, είτε μυθικές μορφές— ενσαρκώνουν την επιμονή, την υπευθυνότητα, την αυταπάρνηση και την αφοσίωση στο κοινό καλό. Αυτές είναι οι αξίες που έχουν ανάγκη οι νέοι σήμερα, σε έναν κόσμο που κυριαρχείται όλο και περισσότερο από τον ατομικισμό, τον κυνισμό και τη βραχυπρόθεσμη σκέψη.
Τα παιδιά του σήμερα μεγαλώνουν σε μια παγκόσμια κουλτούρα γεμάτη εμπορευματοποιημένα μέσα, ψηφιακή διάσπαση και ρηχές αναπαραστάσεις της ταυτότητας και της επιτυχίας. Μια ιστορική ταινία όπως το NENIKIKAMEN έρχεται να αμφισβητήσει αυτήν την κανονικότητα. Μας υπενθυμίζει ότι το παρελθόν έχει σημασία — ότι η κληρονομιά δεν είναι στατική, αλλά μια ζωντανή πηγή σοφίας και δύναμης.
Αυτή η ελληνική παραγωγή είναι ένας φόρος τιμής στις αξίες που διαμόρφωσαν τον ελληνικό πολιτισμό και, κατ’ επέκταση, τη δυτική σκέψη. Για τα παιδιά και τους νέους, προσφέρει μια εναλλακτική οπτική της ηρωικότητας — ριζωμένη στον πατριωτισμό, το καθήκον, την ηθική διαύγεια και το θάρρος.
Μας υπενθυμίζει ότι το παρελθόν δεν χάνεται ποτέ πραγματικά — ζει στις ιστορίες που επιλέγουμε να αφηγούμαστε και στις γλώσσες που τολμάμε να αναβιώσουμε.
