Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, στην Τουρκία δημοσιεύονται ειδήσεις και άρθρα σύμφωνα με τα οποία ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν και ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ κάνουν δηλώσεις και αναφέρονται στις επαφές που κάνουν με τις ΗΠΑ, προσπαθώντας να βρουν λύση στο θέμα των ρωσικών πυραύλων S-400.
Συγκεκριμένα, ο Γιουτζέλ Καγιάογλου μεταφέρει στη φιλοκυβερνητική
εφημερίδα «Türkiye» αναφορά που έκανε ο Ερντογάν στους επιτελείς της
Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Σύμφωνα με τον αρθρογράφο, ο Ερντογάν είπε: «Πρότεινα στον Τραμπ
τη δημιουργία μιας κοινής επιτροπής ΗΠΑ-Τουρκίας που θα εξετάσει το θέμα
των S-400, στην οποία θα συμμετέχει και ένας εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ».
Μάλιστα, πηγές του AKP αναφέρουν ότι ο Τραμπ είδε με καλό μάτι την πρόταση του Ερντογάν, κάτι που όμως δεν είδαμε να αντικατοπτρίζεται στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, που εκδόθηκε τρεις ώρες μετά την ανακοίνωση της τουρκικής Προεδρίας, η οποία έκανε αναφορά στο θέμα της κοινής επιτροπής ενώ η αμερικανική όχι.
Οι ίδιες πηγές του AKP μιλούν για αρνητικό κλίμα σε ένα τμήμα της διοίκησης των ΗΠΑ απέναντι στην πρόταση Ερντογάν.
Ο Ερντογάν στην Κεντρική Επιτροπή του AKP ανέφερε ότι αμέσως μετά την τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Τραμπ, επικοινώνησε και με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, τον οποίο ενημέρωσε για τα όσα διαμείφθηκαν με τον ομόλογό του των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα του εξήγησε την πρότασή του για την δημιουργία της κοινής επιτροπής.
Το ίδιο ενδιαφέρουσες ήταν και οι αποκαλύψεις που έκανε ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ μιλώντας σε δημοσιογράφο του NTV, στην Έκθεση Αμυντικού Υλικού IDEF 2019, που έγινε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Ακάρ ανέφερε ότι στις επαφές που έκανε με τον ειδικό διπλωματικό αντιπρόσωπο των ΗΠΑ για το θέμα της Συρίας, πρέσβη Τζέιμς Τζέφρι, ο οποίος επισκέφθηκε την Άγκυρα, ζήτησε από τις ΗΠΑ στη ζώνη ασφαλείας που θα δημιουργηθεί στη Συρία να μην υπάρχουν μέλη των Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG) σε απόσταση 30-40 χλμ από τα σύνορα της Τουρκίας, και τον έλεγχο της ζώνης να τον έχουν οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, σε συνεργασία με δυνάμεις των ΗΠΑ.
Επίσης ο Ακάρ είπε ότι μετέφερε στον Αμερικανό διπλωμάτη τη δυσαρέσκεια της Τουρκίας για τη συνεχιζόμενη συνεργασία των ΗΠΑ με τους Κούρδους της Συρίας.
Όσον αφορά τα F-35, ο Ακάρ είπε ότι δεν είναι δυνατόν να αποβληθεί η Τουρκία από την ομάδα των εννέα κρατών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα παραγωγής τους, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει στη συμφωνία άρθρο που να λέει «αν πάρετε τους S-400 αποβάλλεστε από την ομάδα».
Ο Τούρκος υπουργός υπενθύμισε ότι αυτήν τη στιγμή υπάρχουν πιλότοι και τεχνικοί που εκπαιδεύονται στις ΗΠΑ, καθώς και ότι έχουν παραδοθεί μέχρι στιγμής τέσσερα αεροσκάφη F-35 στην Τουρκία, τα οποία τα χρησιμοποιούν οι Τούρκοι πιλότοι και τεχνικοί στις ΗΠΑ για την εκπαίδευσή τους. Μάλιστα είπε ότι αναμένει τον Νοέμβριο να παραδοθούν αεροσκάφη F-35 και να μεταφερθούν στη Μαλάτεια, όπου όλα είναι έτοιμα για την υποδοχή τους.
Αναφερόμενος δε στο… καυτό θέμα, είπε: «Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι τα F-35 δεν θα επηρεαστούν από τους S-400 που θα παραλάβει η Τουρκία. Έχουμε πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα και είμαστε έτοιμοι να πάρουμε κι άλλα. Εμείς τους λέμε, αν έχετε κάποια πρόταση για το θέμα, εμείς θα πάρουμε τα μέτρα μας για να σας ικανοποιήσουμε».
Τέλος, σε ερώτηση αν οι S-400 τεθούν σε αποθήκευση ή εγκατασταθούν σε άλλη χώρα, ο Ακάρ είπε: «Ας αφήσουμε τα σενάρια. Έχουμε με τη Ρωσία μια συμφωνία η οποία έχει συγκεκριμένα άρθρα, και με βάση αυτά κινούμαστε. Επίσης εξετάζουμε και την πρόταση που μας έκαναν οι ΗΠΑ τον Μάρτιο του 2019 για να πάρουμε τους Patriot. Η πρόταση αυτή είναι καλύτερη από τις προηγούμενες και εξετάζεται από τους αρμοδίους».
Ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, η κρατική εταιρεία αμυντικών συστημάτων της Ρωσίας Rostec εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία «Η Τουρκία υφίσταται ασφυκτικές πιέσεις για τους S-400, κρατώντας όμως μια αποφασιστική στάση».
Ο δε διευθύνων σύμβουλος της Rostec Σεργκέι Τσεμέζοφ, δήλωσε: «Εάν η Τουρκία θέλει να πάρει ρωσικά αεροσκάφη τύπου Su-57, εμείς είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε στο θέμα αυτό. Όσον αφορά τους S-400, θα έχει ολοκληρωθεί η παράδοσή τους μέχρι το τέλος του 2019».
Ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, μια είδηση της τελευταίας στιγμής έφθασε στην Τουρκία την Παρασκευή. Κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής της Διοίκησης στο Στρατηγείου του ΝΑΤΟ (Supreme Headquarters Allied Powers Europe – SHAPE), οι Τούρκοι αξιωματικοί και διπλωμάτες αποχώρησαν διαμαρτυρόμενοι για την πρόσκληση των Ελλήνων της Κύπρου στην τελετή.
Με την είδηση αυτή να περάσουμε στις συνέπειες που θα έχει για την Κύπρο και την Ελλάδα πιθανή παραλαβή των S-400 από την Τουρκία. Σύμφωνα με τον διπλωμάτη Σιουκρού Ελεκντάγ, οι ΗΠΑ θα αναγκάσουν την Τουρκία να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ και την ίδια μέρα θα κάνουν μέλος του ΝΑΤΟ την Κυπριακή Δημοκρατία.
Μάλλον η πρόσκληση των εκπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην τελετή παράδοσης-παραλαβής στο SHAPE, που προκάλεσε την επεισοδιακή αποχώρηση των Τούρκων επισήμων, να ήταν ίσως το πιο δυνατό μήνυμα που έδωσαν οι ΗΠΑ, μέσω του ΝΑΤΟ, στην Τουρκία.
Επίσης, να τονίσουμε ότι ο Ελεκντάγ προειδοποιεί την Τουρκία ότι αν αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ, αυτό θα οδηγήσει στην επιδείνωση των σχέσεών της και με την ΕΕ, αφού οι περισσότερες από τις 28 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ είναι μέλη της ΕΕ.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι η Ελλάδα και η Κύπρος θα πρέπει να εργάζονται από τώρα σε τρία βασικά σενάρια.
- Το ένα είναι να δεχτούν οι ΗΠΑ παραλάβει η Τουρκία τους S-400 υπό τον όρο να τους αποθηκεύσει ή να τους στείλει σε άλλη χώρα.
- Το δεύτερο είναι να μην τους παραλάβει καθόλου, παίρνοντας ανταλλάγματα από τις ΗΠΑ στο θέμα των Κούρδων και ίσως στην Κύπρο και την Ελλάδα.
- Το τρίτο είναι να τους παραλάβει χωρίς καμία συμφωνία με τις ΗΠΑ, εξέλιξη που θα την οδηγήσει εκτός ΝΑΤΟ και σε ακόμα πιο στενή συνεργασία με τη Ρωσία σε όλους τους τομείς.
Και τα τρία σενάρια έχουν πολλή δουλειά, με εκατοντάδες παραμέτρους, που πρέπει να ακονίσουν πολύ το μυαλό τους οι Έλληνες επιτελείς και διπλωμάτες για να τα επεξεργαστούν και να μη βρεθούμε άλλη μια φορά απροετοίμαστοι.
