Η Λιβύη προχώρησε σε μία σημαντική διπλωματική ενέργεια, καταθέτοντας στον ΟΗΕ στις 27 Μαΐου 2025 μια επίσημη ρηματική διακοίνωση, στην οποία καθορίζει τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της στη Μεσόγειο.
Η κίνηση αυτή, η οποία καθοδηγείται πλήρως από την Τουρκία, έχει στόχο να εδραιώσει τετελεσμένα που ευνοούν τις θαλάσσιες ζώνες που συμφωνήθηκαν με το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο του 2019, αμφισβητώντας τις ελληνικές και αιγυπτιακές διεκδικήσεις.
Η ρηματική διακοίνωση της Λιβύης απορρίπτει τη Συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου για την οριοθέτηση ΑΟΖ, καθώς και τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της Ελλάδας, υποστηρίζοντας ότι παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης στη Μεσόγειο. Η Λιβύη, όπως και η Τουρκία, επικαλείται τη θέση ότι τα νησιά, όπως η Κρήτη, δεν δικαιούνται πλήρη επήρεια στις θαλάσσιες ζώνες.
Κύρια Σημεία της Λιβυκής Ρηματικής Διακοίνωσης:
- Ακύρωση της Συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου: Η Λιβύη χαρακτηρίζει παράνομη τη Συμφωνία ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, υποστηρίζοντας ότι παραβιάζει την λιβυκή υφαλοκρηπίδα.
- Απόρριψη του Σχεδίου Χωροταξίας της Ελλάδας: Η Λιβύη απορρίπτει τον Ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, ο οποίος, σύμφωνα με τη διακοίνωση, παραβιάζει τις λιβυκές θαλάσσιες δικαιοδοσίες.
- Υποστήριξη του Τουρκολιβυκού Μνημονίου: Η Λιβύη απαιτεί να ληφθεί υπόψη το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο στις όποιες διαπραγματεύσεις.
- Κάλεσμα για Αναστολή Ερευνών Υδρογονανθράκων: Η Λιβύη ζητά από την Ελλάδα και την Αίγυπτο να σταματήσουν όλες τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στη Μεσόγειο μέχρι να επιλυθούν οι διαφορές.
Η μονομερής κατάθεση της Λιβύης προσθέτει νέες διαστάσεις στην ήδη τεταμένη κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη τη διαδικασία επίλυσης των διαφορών. Η Ελλάδα, αντιμετωπίζοντας την υποστήριξη της Τουρκίας προς τη Λιβύη, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά από διπλωματικές προκλήσεις που αφορούν τις θαλάσσιες ζώνες και την ενεργειακή της ασφάλεια.
Επιπτώσεις για την Ελλάδα και την Αίγυπτο:
Η νέα αυτή εξέλιξη αναμένεται να επηρεάσει άμεσα τις ενεργειακές έρευνες της Ελλάδας και της Αιγύπτου στην περιοχή, με ιδιαίτερη έμφαση στις ζώνες νοτίως της Κρήτης. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να αντιτίθεται στις λιβυκές διεκδικήσεις, ωστόσο η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας καθιστά το γεωπολιτικό περιβάλλον ακόμα πιο αβέβαιο.
Με τον διάλογο να παραμένει η πιο ενδεδειγμένη λύση, η Λιβύη δηλώνει ότι είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί, πάντα όμως υπό την προϋπόθεση ότι το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο θα αποτελεί τη βάση της συζήτησης.
