Όταν σε μια ευημερούσα και προηγμένη χώρα όπως η Αυστραλία, οι πολίτες αναγκάζονται να δανειστούν χρήματα, να κάνουν έρανο ή να εργαστούν επιπλέον ώρες για να πληρώσουν για φάρμακα που τους έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός τους, τότε κάτι δεν πάει καλά.
Το σύστημα του Pharmaceutical Benefits Scheme (PBS), που υποτίθεται ότι εξασφαλίζει πρόσβαση στα απαραίτητα φάρμακα, αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πολιτών.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, ένας στους δέκα Αυστραλούς έχει αναγκαστεί να καταφύγει σε οικονομικές θυσίες για να αποκτήσει φάρμακα που δεν καλύπτονται από το PBS. Περίπου το 43% έχει πληρώσει πλήρη τιμή για συνταγογραφούμενα φάρμακα, ενώ οι περισσότεροι δαπάνησαν από $50 έως $100 ανά συνταγή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το κόστος φτάνει τα $1000.
Πίσω από τους αριθμούς, υπάρχουν άνθρωποι. Όπως η Dr Jae Spinaze από το Brisbane, πρώην γιατρός που υποφέρει από χρόνια ημικρανία, μια πάθηση που την ανάγκασε να σταματήσει την εργασία της πριν 15 χρόνια. Το φάρμακο Aimovig της επέτρεπε να διαχειρίζεται τα συμπτώματά της. Όμως με τη λήξη της «compassionate access» από την Novartis, καλείται πλέον να πληρώνει $700 τον μήνα για να συνεχίσει τη θεραπεία της.
Το Aimovig έχει ήδη προταθεί για να ενταχθεί στο PBS από τον Νοέμβριο, αλλά η εταιρεία δεν έχει ακόμη καταθέσει τα απαραίτητα έγγραφα. Το αποτέλεσμα είναι ένα γραφειοκρατικό αδιέξοδο που στοιχίζει ζωές. Η πρόσφατη εξαγγελία της κυβέρνησης για μείωση του ανώτατου κόστους συνταγών στα $25 από 1η Ιανουαρίου είναι θετική, αλλά δεν έχει κανένα αντίκρισμα για όσους δεν έχουν φάρμακα στη λίστα.
Το PBS δεν ανταποκρίνεται πλέον στις σύγχρονες ανάγκες. Από το 2010, πάνω από 1000 νέα φάρμακα έχουν απορριφθεί ή καθυστερήσει να ενταχθούν στη λίστα. Η AbbVie και άλλες φαρμακευτικές εταιρείες καταγγέλλουν αργούς και δύσκαμπτους μηχανισμούς. Έχουν δίκιο.
Δεν ευθύνονται μόνο οι φαρμακευτικές εταιρείες. Το ίδιο το σύστημα, με τη γραφειοκρατία του, τους προϋπολογιστικούς περιορισμούς και την έλλειψη διαφάνειας, συμβάλλει στην κρίση. Και το τίμημα το πληρώνουν οι ασθενείς — όχι μόνο οικονομικά, αλλά και σωματικά και ψυχολογικά. Όπως σημειώνει η Dr Spinaze, το κόστος της μη θεραπείας συχνά επιστρέφει στο δημόσιο σύστημα υγείας μέσω νοσηλειών, ψυχικών διαταραχών και απώλειας παραγωγικότητας.
Ο υπουργός Υγείας Mark Butler δηλώνει πως η κυβέρνηση επανεξετάζει τη διαδικασία έγκρισης φαρμάκων. Καλώς. Όμως τα λόγια πρέπει να συνοδευτούν από πράξεις. Χιλιάδες Αυστραλοί συνεχίζουν να παλεύουν με την υγεία τους εν αναμονή ουσιαστικής αλλαγής.
Το 75% των πολιτών, σύμφωνα με έρευνα, δηλώνει πρόθυμο να πληρώσει περισσότερους φόρους αν αυτό σημαίνει καλύτερη πρόσβαση στα φάρμακα. Δεν πρόκειται για επιθυμία, αλλά για απαίτηση.
Το PBS χρειάζεται ριζική αναμόρφωση. Η πρόσβαση στη φαρμακευτική περίθαλψη δεν μπορεί να παραμένει προνόμιο. Στην Αυστραλία, πρέπει να ξαναγίνει δικαίωμα.
