Καθιερώθηκε με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ τον Δεκέμβριο του 2013 και έκτοτε λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στις 26 Σεπτεμβρίου.
Μiα από τις κύριες προτεραιότητες του ΟΗΕ, ήδη από το 1946, είναι η ολοσχερής εξάλειψη των πυρηνικών όπλων. Παρά τις πολυετείς προσπάθειες του διεθνούς οργανισμού και την υπογραφή διεθνών συνθηκών, περισσότερος από τον μισό πληθυσμό της Γης ζει σε χώρες που κατέχουν πυρηνικά όπλα. Υπολογίζεται ότι 14.500 πυρηνικά όπλα βρίσκονται στα οπλοστάσια των χωρών αυτών.
Συνεπώς το ζήτημα της εξάλειψης των πυρηνικών όπλων βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή των ενεργειών του ΟΗΕ και η Διεθνής Ημέρα για την Ολική Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων στοχεύει στην ενημέρωση του διεθνούς κοινής γνώμης για την επείγουσα ανάγκη του πυρηνικού αφοπλισμού και του οφέλους που θα προκύψει για την ανθρωπότητα.
O πυρηνικός αφοπλισμός δεν είναι ένα ιδεαλιστικό όνειρο, αλλά μία επιτακτική ανάγκη για την προστασία των πραγματικών συμφερόντων όλης της ανθρωπότητας.
Ο κόσμος έχει αναγνωρίσει εδώ και καιρό ότι ο πυρηνικός αφοπλισμός προσφέρει τη μοναδική απόλυτη εγγύηση κατά της χρήσης των πυρηνικών όπλων και ότι αυτή η χρήση θα έχει καταστροφικές συνέπειες σε ανθρωπιστικό επίπεδο.
Ως εκ τούτου, ο πυρηνικός αφοπλισμός δεν είναι ένα ιδεαλιστικό όνειρο, αλλά μία επιτακτική ανάγκη για την προστασία των πραγματικών συμφερόντων ασφαλείας όλης της ανθρωπότητας.
‘
Εχουν περάσει εξήντα οκτώ χρόνια από τότε που η Γενική Συνέλευση υιοθέτησε για πρώτη φορά τον στόχο της επίτευξης της εξάλειψης των πυρηνικών όπλων και άλλων όπλων μαζικής καταστροφής.
Έχουν περάσει σαράντα τέσσερα χρόνια από τότε που τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, δεσμεύοντας τα συμβαλλόμενα κράτη του να διεξαγάγουν διαπραγματεύσεις με καλή πίστη για τον πυρηνικό αφοπλισμό.
Έχει έρθει η ώρα να αρχίσουν αυτές οι διαπραγματεύσεις. Η έλλειψη αυτών των διαπραγματεύσεων διαταράσσει τη λεπτή ισορροπία μεταξύ των διεθνών δεσμεύσεων για τον αφοπλισμό και τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων.
Πριν από έξι χρόνια, υπέβαλα μία πρόταση πέντε σημείων για τον πυρηνικό αφοπλισμό που συμπεριλάμβανε δύο πιθανές διαδρομές για την επίτευξη αυτού του στόχου: μια συμφωνία για ένα πλαίσιο με ξεχωριστά, αλληλοενισχυόμενα μέσα, είτε μέσω μιας σύμβασης πυρηνικών όπλων, που υποστηρίζεται από ένα ισχυρό σύστημα ελέγχου.
Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία δεν είναι ποια διαδρομή θα ακολουθηθεί, αλλά ότι η πορεία που επιλέχθηκε προχωρά προς τη σωστή κατεύθυνση – προς το διεθνώς συμφωνημένο στόχο, την πλήρη εξάλειψη των πυρηνικών όπλων.
Αυτή τη Διεθνή Ημέρα, δεν είναι απλώς μια μέρα κατά την οποία καλούμε για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων, μειώνοντας την εμβέλειά τους, περιορίζοντας την ανάπτυξή τους, ή περιορίζοντας τον ρόλο του στις πολιτικές ασφάλειας. Είναι, επίσης, μια μέρα, όταν η παγκόσμια κοινότητα σκέφτεται τα πολλά οφέλη που ο πυρηνικός αφοπλισμός θα προσφέρει, από την αυξημένη ασφάλεια μέχρι την εξοικονόμηση οικονομικών και επιστημονικών πόρων.
Είναι μια ημέρα κατά την οποία μπορούμε να φανταστούμε τις συνέπειες σε περίπτωση που το επικίνδυνο και εύθραυστο δόγμα της πυρηνικής αποτροπής αποτύχει.
Ας αναβιώσουμε τον πυρηνικό αφοπλισμό ως κορυφαία προτεραιότητα διεθνώς, προς το συμφέρον της ειρήνης και της ασφάλειας του συνόλου και των μελλοντικών γενεών.
Μπαν Κι Μουν πρώην Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ
