Μια κινεζική τεχνολογική startup, η DeepSeek, προκάλεσε σεισμό στις αμερικανικές χρηματιστηριακές αγορές και αναζωπύρωσε τη συζήτηση γύρω από τον οικονομικό και γεωπολιτικό ανταγωνισμό μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. DeepSeek: Γιατί αναστάτωσε τις αμερικανικές τεχνολογικές μετοχές; Τι είναι λοιπόν η DeepSeek και γιατί προκάλεσε αναστάτωση στις αμερικανικές τεχνολογικές μετοχές;
Το chatbot της εταιρείας, που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, έφτασε στην κορυφή των λήψεων δωρεάν εφαρμογών της Apple τη Δευτέρα, προκαλώντας την περιέργεια ως πιθανός ανταγωνιστής του ChatGPT.
Μία από τις κύριες ανησυχίες των αμερικανικών παρατηρητών της τεχνολογίας είναι ο ισχυρισμός ότι η DeepSeek έχει καταφέρει να προσεγγίσει τα επίπεδα των αμερικανικών εταιρειών με ένα κλάσμα του κόστους. Αν αυτό είναι αλήθεια, θα μπορούσε να θέσει υπό αμφισβήτηση τις τεράστιες επενδύσεις που οι αμερικανικές τεχνολογικές γίγαντες ισχυρίζονται ότι χρειάζονται για την ανάπτυξη προηγμένης γενετικής τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, η υπερβολή και οι παρεξηγήσεις γύρω από την πρόοδο της DeepSeek έχουν επίσης συμβάλει στην ανήσυχη αντίδραση της αγοράς.
Μια γρήγορη άνοδος στην τεχνητή νοημοσύνη
Ιδρυμένη το 2023 στην Χανγκτσόου, η DeepSeek βρέθηκε στο επίκεντρο με την κυκλοφορία ενός προηγμένου μοντέλου γλώσσας που υποτίθεται ότι είναι συγκρίσιμο με αυτά των μεγάλων αμερικανικών εταιρειών όπως η OpenAI. Οι αναφορές υποδηλώνουν ότι απαιτεί λιγότερους πόρους, χάρη σε πιο αποδοτικές διαδικασίες εκπαίδευσης. Η πραγματική αναστάτωση ήρθε όταν η DeepSeek δημοσίευσε έρευνα για το νέο της μοντέλο “R1”, που επέδειξε εξελιγμένες δυνατότητες “συλλογισμού” – όπως η αναθεώρηση της προσέγγισής του για την επίλυση μαθηματικών προβλημάτων – με δραματικά χαμηλότερο κόστος. Αυτό ώθησε την αναλυτή της Bernstein, Stacy Rasgon, να σχολιάσει ότι τα οικονομικά του μοντέλου “τρομοκράτησαν τους ανθρώπους”.
Πολιτικές υπονοήσεις
Η κυκλοφορία των ευρημάτων της DeepSeek συνέπεσε με την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, τροφοδοτώντας ανησυχίες ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να υπερρυθμίζουν την τεχνητή νοημοσύνη, χάνοντας έτσι το πλεονέκτημά τους υπέρ της Κίνας. Ο επενδυτικός κεφαλαιούχος Marc Andreessen αποκάλεσε την ανάπτυξη της DeepSeek μια “στιγμή Sputnik”, αναφερόμενος στο πώς η εκτόξευση του δορυφόρου της Σοβιετικής Ένωσης το 1957 πυροδότησε έναν μανιακό αγώνα διαστημικής υπεροχής. Παράλληλα, οι κινεζικοί ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Li Qiang, έχουν δημόσια προτρέψει τους επιχειρηματίες και τις τεχνολογικές εταιρείες να εντατικοποιήσουν την εγχώρια καινοτομία – μια στάση που ενσαρκώνεται από τον CEO της DeepSeek, Liang Wenfeng, ο οποίος ήταν η μόνη φιγούρα της τεχνητής νοημοσύνης σε μια πρόσφατη συνάντηση με τον πρωθυπουργό.
Σύγκρουση με τους αμερικανικούς ελέγχους εξαγωγών
Η εμφάνιση της DeepSeek θέτει επίσης υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα των αμερικανικών περιορισμών εξαγωγών σε προηγμένα ημιαγωγούς. Παρά τις προσπάθειες να περιοριστούν οι πωλήσεις προηγμένων τσιπ AI στην Κίνα, η DeepSeek επιβεβαιώνει ότι χρησιμοποίησε περίπου 2.000 τσιπ Nvidia H800 – σύμφωνα με τους αμερικανικούς κανονισμούς – για την εκπαίδευση των μοντέλων της. Σε ένα σημάδι αγωνίας της αγοράς, η τιμή της μετοχής της Nvidia κατέρρευσε κατά 17% μετά την κυκλοφορία του chatbot της DeepSeek, αν και η Nvidia χαιρέτησε την καινοτομία της DeepSeek και προέβλεψε αυξημένη μελλοντική ζήτηση για τα τσιπ της.
Προκλήσεις και προοπτικές
Παράλληλα με την επιτυχία της, η DeepSeek αντιμετώπισε μεγάλης κλίμακας κυβερνοεπιθέσεις, που την ανάγκασαν να επιβάλει προσωρινούς περιορισμούς εγγραφής, καθώς και σποραδικές διακοπές λόγω της ξαφνικής δημοτικότητάς της. Ωστόσο, η γρήγορη άνοδος της startup υπογραμμίζει τις αυξανόμενες φιλοδοξίες της Κίνας στην τεχνητή νοημοσύνη και τον έντονο ανταγωνισμό μεταξύ Πεκίνου και Ουάσινγκτον. Με σημαντικές επενδύσεις που έχουν ήδη δεσμευτεί από τους αμερικανικούς τεχνολογικούς γίγαντες, η πρόοδος της DeepSeek έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση για το αν οι αμερικανικές εταιρείες μπορούν να διατηρήσουν την ηγεσία τους ή κινδυνεύουν να ξεπεραστούν από μια πιο λιτή – και ολοένα και πιο εξελιγμένη – κινεζική ανταγωνίστρια.
Η κινεζική εταιρεία μόλις κατέρριψε το πλεονέκτημα των 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων της OpenAI:
Απέδειξαν ότι μπορείς να δημιουργήσεις AI σε επίπεδο ChatGPT με 100 φορές χαμηλότερο κόστος.
Και πρόκειται να προκαλέσει τη μεγαλύτερη πτώση της αγοράς από την εποχή της φούσκας των dot-com.
Να γιατί οι Κινέζοι κρατούν αυτό το μυστικό: Για τα τελευταία 5 χρόνια, η βιομηχανία της τεχνητής νοημοσύνης βασιζόταν σε μια βασική υπόθεση: Η δημιουργία ισχυρής τεχνητής νοημοσύνης απαιτεί τεράστιους πόρους. Μεγάλα κέντρα δεδομένων. Χιλιάδες μηχανικούς. Δισεκατομμύρια σε χρηματοδότηση.
Αυτή η υπόθεση μόλις καταρρίφθηκε:
Η OpenAI έχει συγκεντρώσει 18 δισεκατομμύρια δολάρια.
Έχουν χτίσει μερικά από τα πιο προηγμένα κέντρα δεδομένων στον κόσμο, προσέλαβαν τους πιο λαμπρούς νούς και πέρασαν χρόνια τελειοποιώντας τα μοντέλα τους. Όλα βασισμένα στην πεποίθηση ότι αυτός ήταν ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός.
Αλλά κάτι άλλαξε τα πάντα:
Ένα νέο μοντέλο AI έχει ταιριάξει με την απόδοσή τους σε ένα κλάσμα του κόστους. Όχι μόνο ελαφρώς φθηνότερο.
Μιλάμε για μια μείωση της τάξης του μεγέθους σε ό,τι χρειάζεται για να χτίσεις παγκόσμιας κλάσης τεχνητή νοημοσύνη. Αυτό δεν είναι απλώς διαταραχή – είναι ένα γεγονός εξαφάνισης. Η Κίνα το γνωρίζει αυτό, γι’ αυτό η DeepSeek μόλις περιορίσει τις εγγραφές μόνο σε κινεζικούς αριθμούς κινητών.
Για να καταλάβουμε γιατί, πρέπει να κοιτάξουμε πίσω στην πτώση των dot-com το 2000. Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται… αλλά μοιάζει. Οι εταιρείες ξόδεψαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια για να τοποθετήσουν οπτικές ίνες κάτω από τους ωκεανούς. Αυτό είναι αξιοσημείωτα παρόμοιο με ό,τι συνέβη με τις GPU τη δεκαετία του 2000.
Έχτισαν αρκετή υποδομή για να χειριστούν 50 χρόνια ανάπτυξης της κυκλοφορίας στο διαδίκτυο. Όλοι ήταν πεπεισμένοι ότι αυτό ήταν το μέλλον: Αλλά έκαναν ένα κρίσιμο λάθος: Η υποδομή ξεπέρασε κατά πολύ την πραγματική ζήτηση. Εταιρείες όπως η Webvan έχτισαν αποθήκες δισεκατομμυρίων δολαρίων, υποθέτοντας ότι όλοι θα άρχιζαν αμέσως να αγοράζουν τρόφιμα online. Είχαν δίκιο για την τάση, αλλά ήταν καταστροφικά λάθος σχετικά με το χρονοδιάγραμμα.
Αυτός είναι ένας καθολικός νόμος της διαταρακτικής τεχνολογίας – τελικά, η προσφορά ξεπερνά τη ζήτηση και ο κύκλος επαναφέρεται:
Όταν η πραγματικότητα χτύπησε, ήταν βάναυση:
• Οι τιμές των μετοχών κατέρρευσαν
• Εταιρείες χρεοκόπησαν
• Τρισεκατομμύρια σε αξία εξαφανίστηκαν
Η σημερινή έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης ακολουθεί ακριβώς το ίδιο μοτίβο, αλλά οι αριθμοί είναι ακόμα πιο συγκλονιστικοί:
Η Sequoia προβλέπει ότι η βιομηχανία της τεχνητής νοημοσύνης χρειάζεται 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα για να δικαιολογήσει τις τρέχουσες επενδύσεις. Σήμερα είμαστε μόνο στο 10% αυτού. Αυτό δεν είναι απλώς ένα χάσμα – είναι μια άβυσσος μεταξύ προσδοκίας και πραγματικότητας. Και τώρα έρχεται ο καταλύτης που θα τα φέρει όλα κάτω: Αυτή η επανάσταση στην αποδοτική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης αποδεικνύει κάτι συγκλονιστικό: Το μεγαλύτερο μέρος της τεράστιας υποδομής που χτίζεται αυτή τη στιγμή είναι περιττή.
Σκεφτείτε τις επιπτώσεις:
• Δισεκατομμύρια σε κέντρα δεδομένων; Υπερβολή
• Τεράστιες επενδύσεις σε υλισμικό; Σπατάλη
• Οι τρέχουσες αποτιμήσεις της τεχνητής νοημοσύνης; Καθαρή φαντασία
Να γιατί αυτό αλλάζει τα πάντα:
Ολόκληρο το οικονομικό μοντέλο της βιομηχανίας της τεχνητής νοημοσύνης βασίζεται στην έλλειψη: “Μόνο λίγες εταιρείες μπορούν να αντέξουν οικονομικά να χτίσουν ισχυρή τεχνητή νοημοσύνη.”
Αυτή η έλλειψη μόλις εξαφανίστηκε. Και όταν η τεχνητή έλλειψη εξαφανίζεται, οι φούσκες σκάνε: Όπως ακριβώς το διαδίκτυο το 2000, η τεχνητή νοημοσύνη πρόκειται να εισέλθει στην “κοιλάδα της απογοήτευσης”. Όχι επειδή η τεχνολογία δεν λειτουργεί.
Αλλά επειδή έχουμε χτίσει μια ολόκληρη βιομηχανία σε υποθέσεις που δεν ισχύουν πλέον. Η ιστορία μας λέει τι θα συμβεί στη συνέχεια:
Μετά την πτώση των dot-com, συνέβη κάτι συναρπαστικό: Ενώ τα μέσα κήρυξαν το διαδίκτυο “νεκρό”, η πραγματική επανάσταση άρχισε σιωπηλά. Η Amazon δεν χτίζει περιττή υποδομή.
Επιλύουν πραγματικά προβλήματα για τους πελάτες:
Η ίδια μεταμόρφωση έρχεται στην τεχνητή νοημοσύνη.
Το Web4 θα αναδυθεί από τις στάχτες, χτισμένο σε θεμελιωδώς διαφορετικές αρχές:
• Αποδοτικά, οικονομικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης
• Αποκεντρωμένη υποδομή
• Φυσικές ανθρώπινες διεπαφές
• Αξία από την ποιότητα των δεδομένων, όχι από τη βίαιη υπολογιστική ισχύ
Αυτό αναδιαμορφώνει ολόκληρο το τοπίο: Οι νικητές δεν θα είναι αυτοί που περιμένετε. Όπως ακριβώς η Amazon κατάλαβε την λιανική καλύτερα από ό,τι κατάλαβε τα κατοικίδια… Τα επόμενα τεχνολογικά γίγαντες της τεχνητής νοημοσύνης θα χτιστούν από ανθρώπους που καταλαβαίνουν τις πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες. Τρεις μαζικές μετατοπίσεις έχουν ήδη αρχίσει:
- Υπολογιστική στο Edge έναντι του Cloud:
Η τεχνητή νοημοσύνη μετακινείται από τα τεράστια κέντρα δεδομένων σε τοπικές συσκευές, φέρνοντας ιδιωτικότητα και ταχύτητα. - Ποιότητα Δεδομένων έναντι Μέγεθος:
Καλύτερα δεδομένα νικούν τα μεγαλύτερα μοντέλα. - Πρακτικές Χρήσεις έναντι Επίδειξης:
Η επίλυση πραγματικών προβλημάτων νικά τα εντυπωσιακά τρικ.
Τα έξυπνα χρήματα το βλέπουν αυτό να έρχεται:
Βιώνουμε μια καθοριστική στιγμή στην ιστορία της τεχνολογίας.
Η φούσκα της τεχνητής νοημοσύνης θα σκάσει.
Αλλά όπως ακριβώς το διαδίκτυο μετά το 2000, αυτό που θα ακολουθήσει θα είναι πολύ πιο επαναστατικό από ό,τι περιμένει κανείς.
