Μια σημαντική ανακάλυψη στον παγωμένο κόσμο της Ανταρκτικής φέρνει στο φως η επιστημονική κοινότητα: 85 νέες ενεργές λίμνες έχουν εντοπιστεί κάτω από τον πάγο της ηπείρου, σύμφωνα με δορυφορικά δεδομένα που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια μιας δεκαετίας. Οι νέες υπόγειες λίμνες χαρακτηρίζονται ως «ενεργές», καθώς αδειάζουν και ξαναγεμίζουν περιοδικά, μεταβάλλοντας μέγεθος και σχήμα με την πάροδο των μηνών και των ετών.
Η δυναμική αυτή έχει άμεσες συνέπειες στη σταθερότητα των παγετώνων και στην τριβή τους πάνω στο βραχώδες υπόστρωμα, με πιθανές επιπτώσεις στη στάθμη των θαλασσών σε παγκόσμιο επίπεδο. «Ήταν συναρπαστικό να ανακαλύψουμε ότι οι υπόγειες λίμνες μπορούν να αλλάξουν κατά τη διάρκεια διαφορετικών κύκλων πλήρωσης ή αποστράγγισης», δήλωσε η καθηγήτρια Anna Hogg του Πανεπιστημίου του Λιντς, προσθέτοντας ότι η υδρολογία της Ανταρκτικής αποδεικνύεται πολύ πιο δυναμική από ό,τι πιστεύαμε και απαιτεί συνεχή παρακολούθηση.
Με την πρόσφατη ανακάλυψη, ο συνολικός αριθμός των ενεργών υπόγειων λιμνών στην Ανταρκτική ανέρχεται πλέον σε 231, από τις 146 που ήταν γνωστές προηγουμένως. Η επικεφαλής της μελέτης, Sally Wilson, ανέφερε ότι οι επιστήμονες παρατήρησαν 12 ακόμη πλήρεις κύκλους πλήρωσης και αποστράγγισης, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό κύκλων που έχουν παρατηρηθεί παγκοσμίως σε 48.
Οι υπόγειες λίμνες σχηματίζονται όταν η γεωθερμική θερμότητα από το εσωτερικό της Γης ανεβαίνει στη βάση ενός παγετώνα ή όταν παράγεται θερμότητα τριβής από την κίνηση του πάγου στο υπόστρωμα. Αυτή η διαδικασία μπορεί να δημιουργήσει ροές νερού που λιπαίνουν τον πάγο, επιταχύνοντας την κίνηση του προς τον ωκεανό.
Η μελέτη, δημοσιευμένη στο περιοδικό Nature Communications, βασίστηκε σε στοιχεία που συλλέχθηκαν από τον δορυφόρο CryoSat-2 του ESA μεταξύ 2010 και 2020. Το ραντάρ υψόμετρου του δορυφόρου ανίχνευσε δεκάδες περιοχές όπου ο πάγος βυθίζεται και ανυψώνεται ελαφρώς, ως αποτέλεσμα της πλήρωσης και αποστράγγισης των λιμνών, ενώ τα δεδομένα αποκάλυψαν επίσης 25 ομάδες λιμνών και πέντε νέα δίκτυα με αλληλοσυνδεόμενους κύκλους.
Η ανακάλυψη αυτή είναι κρίσιμη για την κατανόηση της δυναμικής των παγετώνων και τη βελτίωση των μελλοντικών προγνωστικών για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ορισμένες λίμνες, όπως η λίμνη Βοστόκ στην Ανατολική Ανταρκτική, περιέχουν τεράστιες ποσότητες νερού. Αν ποτέ αδειάσουν, θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά τους παγετώνες και να προκαλέσουν αύξηση της στάθμης της θάλασσας σε παγκόσμιο επίπεδο.
