Καθώς ο κόσμος αναμένει την ανακοίνωση του Νόμπελ Ειρήνης 2025 στο Όσλο, τα βλέμματα στρέφονται για ακόμη μια φορά στον Donald Trump — τον άνθρωπο που ουδέποτε έκρυψε την επιθυμία του να προσθέσει μία από τις πιο εμβληματικές διακρίσεις στον κατάλογο των επιτευγμάτων του.
Αυτοχαρακτηριζόμενος ως «πρόεδρος της ειρήνης», ο Trump υποστηρίζει ότι αξίζει το βραβείο επειδή «τερμάτισε επτά πολέμους» και διαμεσολάβησε σε ιστορικές εκεχειρίες, όπως η πρόσφατη μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Ωστόσο, πίσω από τη ρητορική αυτή κρύβεται ένας συνδυασμός πολιτικού θεάτρου, διπλωματικών υπολογισμών και ευρείας διεθνούς δυσπιστίας.
Λίγες ώρες μετά τη δημοσίευση φωτογραφίας του στον επίσημο λογαριασμό του Λευκού Οίκου με τη λεζάντα «Ο πρόεδρος της ειρήνης», ο Trump παραδέχθηκε ότι δεν πιστεύει πως θα το κερδίσει. «Ίσως βρουν έναν λόγο να μη μου το δώσουν», είπε στην USA Today. Παρ’ όλα αυτά, η εκστρατεία του για το Νόμπελ δεν έχει σταματήσει εδώ και χρόνια. Από την πρώτη του θητεία, ο ίδιος και οι υποστηρικτές του — μεταξύ των οποίων ο Benjamin Netanyahu, ο πρωθυπουργός της Καμπότζης Hun Manet και μέλη του Κογκρέσου — έχουν δημοσίως πιέσει για την υποψηφιότητά του.
Η πρόσφατη συμφωνία εκεχειρίας στη Γάζα, που χαρακτηρίστηκε από τον Netanyahu ως «σημείο καμπής» χάρη στις «μεγάλες προσπάθειες του Προέδρου Trump», αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον. Υποστηρικτές του θεωρούν ότι το ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων και η διπλωματική του πίεση συνέβαλαν ουσιαστικά στην επίτευξη της συμφωνίας. Στο Ισραήλ, πολλοί πανηγύριζαν φωνάζοντας «Νόμπελ στον Τραμπ».
Στη Νορβηγία, ωστόσο, επικρατεί επιφυλακτικότητα. Πολιτικοί προειδοποιούν για πιθανές επιπτώσεις στις σχέσεις ΗΠΑ–Νορβηγίας, αν δεν του απονεμηθεί το βραβείο. Η Kirsti Bergstø, επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Αριστερού Κόμματος, δήλωσε ότι «η Νορβηγία πρέπει να είναι έτοιμη για οτιδήποτε». Ο Arild Hermstad, του Πράσινου Κόμματος, τόνισε πως «τα βραβεία Ειρήνης κερδίζονται με διαρκή δέσμευση, όχι με ξεσπάσματα στα κοινωνικά δίκτυα ή εκφοβισμό».
Οι ειδικοί υπενθυμίζουν ότι, σύμφωνα με τη διαθήκη του Άλφρεντ Νόμπελ, το βραβείο απονέμεται σε όσους «προωθούν τη συναδέλφωση μεταξύ των εθνών». Η Nina Gregger, διευθύντρια του Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη του Όσλο, υπογράμμισε ότι η εκεχειρία στη Γάζα μάλλον ήρθε πολύ αργά για να επηρεάσει τη φετινή απόφαση, αλλά «εάν οδηγήσει σε βιώσιμη ειρήνη, θα ληφθεί υπόψη το επόμενο έτος».
Μέχρι σήμερα, τέσσερις Αμερικανοί πρόεδροι έχουν τιμηθεί με το Νόμπελ Ειρήνης — οι Theodore Roosevelt, Woodrow Wilson, Jimmy Carter και Barack Obama — όλοι για συγκεκριμένα διπλωματικά επιτεύγματα. Αν ο Trump προστεθεί σε αυτή τη λίστα παραμένει αβέβαιο. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η εκστρατεία του για το βραβείο — δυναμική, διχαστική και έντονα πολιτική — έχει μετατρέψει για ακόμη μια φορά το Νόμπελ Ειρήνης σε παγκόσμια σκηνή για το τι σημαίνει πραγματικά ειρήνη στον 21ο αιώνα.
