Ζούμε σε μια εποχή όπου η αξία των δεδομένων ξεπερνά πλέον κάθε άλλο αγαθό – πετρέλαιο, χρυσό ή ακόμη και την ίδια την ελευθερία. Η πληροφορία είναι δύναμη, και εκείνος που τη συλλέγει αποκτά έλεγχο όχι μόνο στις αγορές, αλλά και στις κοινωνίες.
Το κινητό μας τηλέφωνο, ο πιο προσωπικός μας σύντροφος, έχει γίνει το παράθυρο από το οποίο εταιρείες και κυβερνήσεις παρακολουθούν, αναλύουν και προβλέπουν κάθε μας κίνηση.
Η προειδοποίηση της Christine Gadsby, επικεφαλής ασφαλείας της BlackBerry, έρχεται ως ψυχρολουσία: «Τα κράτη είναι οι κυρίαρχοι απειλητικοί παράγοντες. Είναι οργανωμένα, μοιράζονται τεχνογνωσία και επιστρέφουν πιο ισχυρά». Η ίδια επισημαίνει ότι κινεζικές κρατικά υποστηριζόμενες ομάδες, όπως οι Salt Typhoon και APT 41, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της ψηφιακής επίθεσης. Η APT 41, ήδη στο στόχαστρο του FBI, κατηγορείται για εκατοντάδες επιθέσεις εφοδιαστικής αλυσίδας, ενώ η Salt Typhoon έχει παραβιάσει δίκτυα σε περισσότερες από 80 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι αυτές οι ομάδες δεν δρουν στιγμιαία — “ζουν” μέσα στα δίκτυα που διεισδύουν, συλλέγοντας πληροφορίες σε βάθος χρόνου. Ακόμη και κορυφαίοι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι παραδέχονται ότι η πλήρης εκκαθάριση τέτοιων παραβιάσεων είναι ουσιαστικά αδύνατη, λόγω της άγνωστης κλίμακας των επιθέσεων.
Όμως, η απειλή δεν προέρχεται μόνο από τα κράτη. Οι ίδιες οι εφαρμογές που χρησιμοποιούμε καθημερινά –από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι τα “δωρεάν” μηνύματα– συλλέγουν αδιάκοπα μεταδεδομένα: ποιον καλούμε, πού βρισκόμαστε, πόση ώρα συνομιλούμε, με ποια συσκευή. Όπως εξηγεί η Gadsby, όλα αυτά τα δεδομένα «είναι προς πώληση». Κάθε εφαρμογή, ακόμη και αυτή που φαίνεται αθώα, αποτελεί κομμάτι μιας τεράστιας βιομηχανίας πληροφορίας, που θρέφει τη διαφήμιση, τον έλεγχο, και τελικά, την εξάρτηση.
Η Gadsby επιμένει πως η λύση ξεκινά από την εκπαίδευση και την προσωπική υπευθυνότητα. Στην οικογένειά της, οι κόρες της δεν επιτρέπεται να μοιράζονται την τοποθεσία τους μέσω εφαρμογών — αντίθετα, επικοινωνούν απευθείας. Η συμβουλή της είναι απλή αλλά ουσιαστική: αφαιρέστε περιττές εφαρμογές, ελέγξτε τις άδειες πρόσβασης, και σκεφτείτε πριν κοινοποιήσετε.
Η ψηφιακή ασφάλεια δεν είναι απλώς τεχνολογική πρόκληση· είναι ηθική υποχρέωση και πολιτική πράξη. Αν η Δύση θέλει να διατηρήσει την ανεξαρτησία της απέναντι σε αυταρχικά καθεστώτα, πρέπει να επανεφεύρει την έννοια της ιδιωτικότητας. Γιατί στην εποχή των δεδομένων, η επίγνωση δεν είναι πολυτέλεια — είναι η τελευταία μορφή ελευθερίας.
