Ένα διαρρεύσαν προσχέδιο της άκρως απόρρητης Εθνικής Στρατηγικής Ασφαλείας (NSS) των Ηνωμένων Πολιτειών υποδηλώνει ότι η Ουάσιγκτον ενδέχεται να ασκεί πιέσεις προς Αυστρία, Ιταλία, Ουγγαρία και Πολωνία να απομακρυνθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο μίας τολμηρής νέας γεωπολιτικής ατζέντας υπό τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με το εμπιστευτικό έγγραφο που αποκαλύφθηκε από το Defence One, η πλήρης στρατηγική —πολύ πιο εκτεταμένη και επιθετική από το μερικώς δημοσιοποιημένο προσχέδιο— φέρεται να ενθαρρύνει τις ΗΠΑ να συνεργαστούν ενεργά με πολιτικές δυνάμεις στις τέσσερις αυτές χώρες που υποστηρίζουν την εθνική κυριαρχία και στενότερους δεσμούς με την Ουάσιγκτον, αντί της περαιτέρω ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Πηγές αναφέρουν ότι το έγγραφο παρουσιάζει την ΕΕ ως «διογκωμένη και υπερβολικά γραφειοκρατική ένωση» που, στη σημερινή της μορφή, διαβρώνει την εθνική ελευθερία και τροφοδοτεί την αστάθεια.
Ένα μερικό προσχέδιο 33 σελίδων που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα προκάλεσε αναταραχή σε όλη την Ευρώπη, προειδοποιώντας για «πολιτισμική διάβρωση» εξαιτίας των μεταναστευτικών και ρυθμιστικών πολιτικών της ηπείρου. Το ευρύτερο έγγραφο προχωρά ακόμη παραπέρα, περιγράφοντας έναν στρατηγικό επαναπροσδιορισμό των σχέσεων ΗΠΑ–Ευρώπης, παρουσιάζοντας τις Βρυξέλλες όχι μόνο ως σύμμαχο αλλά και ως ανταγωνιστή σε ορισμένα ζητήματα.
Το διαρρεύσαν προσχέδιο φέρεται να προτρέπει τη συνεργασία με κυβερνήσεις και κινήματα που προωθούν «παραδοσιακές ευρωπαϊκές αξίες» και αντιτίθενται σε αυτό που χαρακτηρίζει ως πολιτικές «woke» στη μετανάστευση και τη λογοκρισία. Υποδεικνύει ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να συνεργαστούν άμεσα με ομοϊδεάτες εταίρους —ονομαστικά με Αυστρία, Ιταλία, Ουγγαρία και Πολωνία— για να τους εντάξουν πιο στενά στη σφαίρα επιρροής της Αμερικής.
Η διαρροή ήρθε σε μία περίοδο αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και ΕΕ για θέματα άμυνας, εμπορίου και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένως επικρίνει τους Ευρωπαίους ηγέτες για τις «αδύναμες» μεταναστευτικές πολιτικές τους, κατηγορώντας την Ένωση ότι «καταστρέφει τον εαυτό της» μέσω των ανοιχτών συνόρων και της πολιτικής ορθότητας.
Η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Άννα Κέλι, υπερασπίστηκε την NSS δηλώνοντας:
«Ο Πρόεδρος Τραμπ έχει υπογράψει μια εθνική στρατηγική ασφάλειας που καθοδηγεί με σαφήνεια την κυβέρνηση των ΗΠΑ να εφαρμόσει τις καθιερωμένες αρχές και προτεραιότητές της».
Ευρωπαϊκή Αντίδραση
Η απάντηση των Ευρωπαίων ηγετών υπήρξε έντονη και διχασμένη.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα καταδίκασε την ιδέα ότι οι ΗΠΑ μπορούν να επηρεάζουν τις πολιτικές ισορροπίες εντός της ΕΕ, δηλώνοντας ότι η Ουάσιγκτον «δεν μπορεί να υποκαταστήσει τους Ευρωπαίους πολίτες στις πολιτικές τους επιλογές».
Ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς χαρακτήρισε τμήματα της στρατηγικής «κατανοητά», αλλά τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει την στρατηγική της αυτονομία.
Ο Πολωνός ηγέτης της αντιπολίτευσης Ντόναλντ Τουσκ κάλεσε σε ψυχραιμία, επισημαίνοντας ότι «η Ευρώπη είναι ο πιο στενός σας σύμμαχος, όχι το πρόβλημά σας».
Αντίθετα, ο Ολλανδός ακροδεξιός ηγέτης Γκεερτ Βίλντερς επικρότησε τις αναφορές, επαινώντας τον Τραμπ για την «αντιμετώπιση των αποτυχιών της ΕΕ».
Οι Δεσμοί του Τραμπ με Εθνικο-Συντηρητικούς Ηγέτες
Η έμφαση του προσχεδίου σε αυτές τις τέσσερις χώρες αντανακλά τους προσωπικούς δεσμούς του Τραμπ με αρκετούς Ευρωπαίους ηγέτες:
- Έχει επαινέσει δημόσια τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, αποφεύγοντας την επιβολή κυρώσεων για τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας.
- Διατηρεί στενή σχέση με την πολωνική ηγεσία.
- Έχει εκφραστεί με ιδιαίτερα θετικά λόγια για την Τζόρτζια Μελόνι της Ιταλίας, την οποία έχει χαρακτηρίσει «φανταστική γυναίκα» και «μεταμορφωτική προσωπικότητα της ευρωπαϊκής πολιτικής».
Ορισμένες εκδοχές του εγγράφου φέρονται να προτείνουν ακόμη και τη στήριξη ευρωπαϊκών πολιτιστικών και πολιτικών κινημάτων που υπερασπίζονται τις παραδοσιακές ευρωπαϊκές αξίες, παραμένοντας παράλληλα φιλοαμερικανικά.
Η Ευρύτερη Στρατηγική
Σύμφωνα με το Defence One, το μη δημοσιευμένο προσχέδιο της NSS δεν περιορίζεται στην Ευρώπη. Εξετάζει έναν κόσμο όπου η αμερικανική μονοπολική κυριαρχία δεν θεωρείται πλέον δεδομένη και προτείνει τη δημιουργία μιας νέας στρατηγικής συμμαχίας των πέντε μεγάλων δυνάμεων: ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Ινδία και Ιαπωνία.
Στην ουσία, η στρατηγική αυτή θα μπορούσε να σηματοδοτεί μια στροφή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, επιδιώκοντας να αναδιαμορφώσει το γεωπολιτικό τοπίο μέσω άμεσης συνεργασίας με επιλεγμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ενώ παράλληλα επαναπροσδιορίζει τις συμμαχίες και τις προτεραιότητες ενός ολοένα και πιο πολυπολικού κόσμου.
