Τα δικά μας λάθη γίνονται επιχειρήματα για άλλους, τους τρίτους. Το Κυπριακό και το Ουκρανικό. Η εισβολή της Τουρκίας και η εισβολή της Ρωσίας. Η διορατικότητα των «ημετέρων» μετά το 1974 ήταν να δοθεί, διά μιας διαδικασίας δικοινοτικών συνομιλιών, άλλοθι στην κατοχική Τουρκία, αφήνοντας την εκτός της μεγάλης εικόνας. Όπως συζητούσαν πριν το 1974, το ίδιο συνέχισαν να πράττουν και μετά το 1974, ανεξάρτητα εάν συνέβηκε μια μεγάλη ανατροπή: Η Τουρκία εισέβαλε στο νησί, πέντε ημέρες μετά το πραξικόπημα της χούντας και της ΕΟΚΑ Β΄ και κατέλαβε διά της βίας τμήμα της χώρας. Και έκτοτε διεξάγονται άγονες διαπραγματεύσεις μεταξύ των δυο κοινοτήτων. Εξίσωση της Κυπριακής Δημοκρατίας με το κατοχικό καθεστώς και εξαφάνιση της κατοχικής δύναμης. Η διαφορά είναι μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, είναι το μότο της λεγόμενης διεθνούς κοινότητας, μετά την αυτοχειρία της ελληνικής πλευράς.
Γι’ αυτό και μπορούν κάποιοι να επικαλούνται το μοντέλο αυτό, που αναβαθμίζει αποσχισθείσες περιοχές σε «επίσημους» συνομιλητές.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ, καλός γνώστης του Κυπριακού, επιχείρησε έναν παραλληλισμό, για να καταστήσει τις δύο αποσχισθείσες περιοχές στην Ουκρανία συνομιλητή με το Κίεβο. Ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η μόνη σύγκρουση όπου το ένα από τα μέρη αρνείται να μιλήσει με το άλλο, και αυτό υποστηρίζεται πλήρως από τη Δύση, είναι η σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία. Πάρτε την Κύπρο, την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου. Υπάρχει μια διαδικασία διαπραγμάτευσης, μεσολαβούν τα Ηνωμένα Έθνη». Ο κ. Λαβρόφ δεν έβαλε εισαγωγικά στην «ΤΔΒΚ», δεν είπε «αυτοαποκαλούμενη», «ούτω καλούμενη». Ζήτησε ευθέως από τη διεθνή κοινότητα να συμπεριφερθεί ανάλογα στις αποσχισθείσες περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, τις οποίες ο Βλαντιμίρ Πούτιν βάπτισε «Λαϊκές Δημοκρατίες». Ο κ. Λαβρόφ δεν έμαθε το Κυπριακό από τους υπηρεσιακούς φακέλους, αλλά στο καμίνι του Συμβουλίου Ασφαλείας, όντας για χρόνια Μόνιμος Αντιπρόσωπος της χώρας του, τουλάχιστον κάθε έξι μήνες (συζήτηση για ΟΥΝΦΙΚΥΠ), το έβρισκε μπροστά του και το διαχειριζόταν. Τις πλείστες φορές λειτουργούσε υποστηρικτικά προς τη Λευκωσία, αποτρέποντας τις βρετανικές μεθοδεύσεις. Η πρόσφατη, ωστόσο, τοποθέτησή του φαίνεται προδήλως ότι επιδιώκει να επιβάλει στην Ουκρανία αυτό που κατάφερε να εξασφαλίσει η Τουρκία στην Κύπρο. Δηλαδή, να ξεκινήσει μια διαδικασία συνεννόησης —ενδεχομένως υπό τα Ηνωμένα Έθνη— μεταξύ των αντιμαχομένων μερών στην Ουκρανία. Μεταξύ Κιέβου και ρωσόφωνων της Ουκρανίας. Με αυτό τον τρόπο η Ρωσία θα είναι εκτός της μεγάλης εικόνας. Όπως και η Τουρκία, που έλαβε πιστοποιητικό αποενοχοποίησης, τόσο από την ελληνική πλευρά στην Κύπρο όσο και από τη λεγόμενη διεθνή κοινότητα.
Η επίκληση του μοντέλου της «ΤΔΒΚ» είναι άκρως επικίνδυνη, εάν υπάρξει και συνέχεια από πλευράς Μόσχας και το προωθεί ως μοντέλο στη διαχείριση του Ουκρανικου. Όπως επικίνδυνο θα είναι να αξιοποιήσει η Τουρκία πρακτικές της Ρωσίας στην Ουκρανία και κυρίως εκείνες με την προσάρτηση της Κριμαίας. Αυτά τα ζητήματα δεν μπορούν να υποβαθμίζονται. Εάν υπάρξει διαφοροποίηση της διαχρονικής ρωσικής θέσης, αυτό θα είναι σοβαρό πλήγμα για την Κύπρο. Μπορεί τούτο να αποτραπεί; Άφησε η Λευκωσία ανοικτά κανάλια επικοινωνίας;
Η Κυπριακή Δημοκρατία με ανοικτό το εθνικό θέμα, με συνεχιζόμενη την κατοχή, θα πρέπει να προτάξει τα δικά της συμφέροντα. Θα υπάρξει και επόμενη ημέρα κι αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στη Λευκωσία. Σε σχέση με τη διεθνή στήριξη πρωτοβουλιών στο Κυπριακό. Και με την ευκαιρία θα είχε ενδιαφέρον να ενημερωθούμε τι ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την ώρα που ψήφιζε υπέρ των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, όταν η χώρα του μέχρι πρότινος ζητούσε μέτρα κατά της κατοχικής Τουρκίας και έβρισκε μπλόκο από το γερμανικό λόμπι. Και η Αθήνα; Έσπευσε να στείλει όπλα στους Ουκρανούς. Λειτούργησαν ως βασιλικότεροι του βασιλέως, δίνοντας διαπιστευτήρια προφανώς στους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ. Πόσοι εταίροι μας θα στείλουν όπλα στους Ουκρανούς; Η βοήθεια προς τον λαό της Ουκρανίας γίνεται με φάρμακα και τρόφιμα.
Θα μπορούσε η Αθήνα να παίξει τον ρόλο του μεσολαβητή, όπως η Άγκυρα; Θα μπορούσε, έχοντας καλύτερες σχέσεις με τις δυο χώρες. Υπέκυψε, ωστόσο, στις πιέσεις των συμμάχων και των «υποχρεώσεων» της.
Αυτή η κρίση θα περάσει. Και τότε θα δοκιμαστούν και τα αντανακλαστικά των εταίρων μας στα επόμενα βήματα της κατοχικής δύναμης. Θα αντιδράσουν με την «αποφασιστικότητα» και με κυρώσεις και κατά της Τουρκίας; Μάλλον όχι. Όταν μάλιστα δεν θεωρείται η εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο «ισάξια» εκείνης της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και το λένε αυτό όχι μόνο οι τρίτοι αλλά και ημέτεροι. Επί τούτου προσεχώς.
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
