Οι δημοσιονομικές προοπτικές της Αυστραλίας πήραν πρόσφατα μια απότομη στροφή προς το χειρότερο, με την Deloitte Access Economics να προειδοποιεί ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας θα μπορούσε να διογκωθεί σε 33,5 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι τον Μάιο του 2025.
Αυτό αντιπροσωπεύει σημαντική επιδείνωση από το πλεόνασμα ύψους 15,8 δισ. δολαρίων που προβλεπόταν για το 2023-24.
Μια διαφαινόμενη πτώση των εσόδων από την εξόρυξη αποτελεί την «ρίζα» αυτού του αυξανόμενου δημοσιονομικού κενού. Δυστυχώς υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι η τάση αυτή θα αντιστραφεί σύντομα. Αυτή η οικονομική αναταραχή, σε συνδυασμό με τη μεγάλη εξάρτηση της Αυστραλίας από τις ασταθείς παγκόσμιες αγορές, δημιουργεί μια ανησυχητική εικόνα για το μέλλον.
Αν και μεγάλο μέρος της άμεσης ανησυχίας προέρχεται από την πτώση των τιμών των ορυκτών προϊόντων, η κατάσταση θα μπορούσε να επιδεινωθεί από έναν πιθανό «εμπορικό πόλεμο». Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την δεύτερη θητεία του Donald Trump, εφαρμόσουν δασμούς στις αυστραλιανές εισαγωγές, οι επιπτώσεις στην οικονομία θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές.
Στο πλαίσιο αυτό, τα δημοσιονομικά ελλείμματα της Αυστραλίας θα μπορούσαν να αυξηθούν και η έκθεσή της στις παγκόσμιες διακυμάνσεις των τιμών των βασικών εμπορευμάτων θα μπορούσε να επιδεινώσειμια ήδη άσχημη κατάσταση.
Η έκθεση της Deloitte υπογραμμίζει ότι η οικονομία της Αυστραλίας είναι πιο ευάλωτη σε τέτοιου είδους διακυμάνσεις τιμών από ό,τι οι περισσότερες άλλες ανεπτυγμένες χώρες, λόγω της εξάρτησης της χώραςμας από τις εξαγωγές ορυκτών πόρων. Η επιδείνωση του υποκείμενου ταμειακού ισοζυγίου του προϋπολογισμού, όπως περιγράφεται λεπτομερώς στη Διαγενεακή Έκθεση (IGR), υποδηλώνει ότι χωρίς «κυκλική άνθηση των βασικών ορυκτών εμπορευμάτων», η Αυστραλία είναι απίθανο να επιστρέψει σε πλεόνασμα για δεκαετίες.
Η Αυστραλία αντιμετωπίζει επίσης μακροπρόθεσμα διαρθρωτικά ζητήματα.
Παρά την ενίσχυση των εσόδων από τις τιμές των ορυκτών προϊόντων τα τελευταία χρόνια, και τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα δεν έχουν καταφέρει να σημειώσουν ουσιαστική πρόοδο στη δημοσιονομική μεταρρύθμιση.
Η Cathryn Lee της Deloitte σημειώνει ότι ο προϋπολογισμός είναι «βαθιά ελλειμματικός» και θα δυσκολευτεί να ανακάμψει αν δεν γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές. Επισημαίνει επίσης ότι η αύξηση της παραγωγικότητας της χώρας παραμένει στάσιμη και η εισοδηματική ανισότητα διευρύνεται, επιδεινώνοντας τις κοινωνικές διαιρέσεις.
Παρόλο που η κυβέρνηση έχει σημειώσει πρόοδο σε τομείς όπως η μεταρρύθμιση της φροντίδας ηλικιωμένων και με τη λήψη πρωτοβουλιών για την παραγωγικότητα, τα μέτρα αυτά μπορεί να μην είναι αρκετά για να θωρακίσουν τη χώρα από τις επιπτώσεις ενός εμπορικού πολέμου. Εάν η οικονομική δομή της Αυστραλίας δεν εξελιχθεί, η θέση της στην παγκόσμια σκηνή θα συνεχίσει να αποδυναμώνεται, καθιστώντας την όλο και πιο ευάλωτη τόσο σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς όσο και σε εσωτερικές προκλήσεις.
Το ερώτημα παραμένει: μπορεί η Αυστραλία να αντέξει αυτή την τρικυμία, ή θα πέσει θύμα μιας «τέλειας καταιγίδας» μειωμένων τιμών των ορυκτών προϊόντων, ενός πιθανού εμπορικού πολέμου και της έλλειψης ουσιαστικών οικονομικών μεταρρυθμίσεων;
Μόνο ο χρόνος θα το δείξει, αλλά ένα πράγμα είναι βέβαιο – το διακύβευμα δεν ήταν ποτέ υψηλότερο.
